Redactioneel C2W1, 24 januari 2009

Wie pillen slikt – van anticonceptie tot bètablokker – ontdoet zich daarvan via het toilet. En hoe vreemd die gedachte ook lijkt, die geurige afvalstroom wordt via allerlei verdunnende omwegen voor drinkwaterbereiding gebruikt.

Het gaat bij medicijnenvervuiling om minieme sporen: de hoogst aangetroffen concentratie in drinkwater is zo’n 100 ng/l. In het ergste geval krijgt u bij dagelijkse consumptie van 2 l water – gedurende elke dag van uw leven – opgeteld 5 procent van een therapeutische dagdosis binnen. Dat is niet veel, waarbij er zelfs enige troost geput kan worden uit het feit dat de vervuilende stoffen in toxicologisch opzicht uitermate goed zijn onderzocht.

Bij vervuiling is het altijd een goed gebruik om met een beschuldigende vinger te wijzen naar overheid en bedrijfsleven. Maar in dit geval is de consument zelf de boosdoener. Lastig daarbij is dat een medicijn geen vlees of benzine is, waar wel of niet gebruiken een simpele vrije keuze is. De effecten van deze vorm van verontreiniging op mens en milieu zijn, op een enkele uitzondering na, niet bekend. Medicijnresten in drinkwater en milieu leveren vooral een principiële discussie.

Het gaat dan om de vraag of wat er van nature niet in zit er uitgehaald moet worden. En om de vraag of bij het ontbreken van duidelijke effecten, er toch moet worden ingegrepen. Technologisch is dat geen probleem, alleen zijn kosten verbonden aan extra filtratie- en zuiveringsstappen.

Rest de vraag of geneesmiddelen zo uitzonderlijk zijn, dat er wel krachtig móet worden ingegrepen. Daar lijkt nog weinig voor te zeggen. Er zit wel meer in het water dat er niet in thuishoort, van minieme spoortjes dioxinen tot resten van bestrijdingsmiddelen. Het hangt vooral af van de gevoeligheid van de analysetechnologie wat je aantreft. Vandaar dat voor allerhande verbindingen limietwaarden zijn opgesteld, en dus ook voor sporen van geneesmiddelen.

Bovendien is extra zuivering bij de drinkwaterbereiding een vreemde investering. Van de circa 130 l drinkwater die een Nederlander dagelijks verbruikt, wordt hooguit 1,8 l opgedronken, de rest kolkt met name weg via het doucheputje.

Medicijnresten in drinkwater zijn vooralsnog vooral een kwestie van wennen: ons drinkwater is schoon en gezond, maar dat betekent niet dat er uitsluitend diwaterstofoxide uit de kraan stroomt.

avanthoog@c2w.nl