Verdieping

‘De snelste en goedkoopste manier om te de-fossilizen is mét en door de olie-industrie’

2025-02-28T13:54:00+00:00 Esther Thole

Geïnspireerd door het werk van Pablo Picasso en de strategie van Ryanair, wil ondernemer Michael Boot van bio-olie producent Vertoro ‘s werelds eerste duurzame oliemaatschappij maken. ‘Je moet je product uitkleden tot de essentie.’

Twee vliegen in één therapeutische klap

2025-02-10T12:30:00+00:00 Renée Canrinus-Moezelaar

Als centrale spelers in de cel vormen mitochondriën een interessant aanknopingspunt voor de ontwikkeling van nieuwe medicijnen tegen uiteenlopende ziekten. Dat leidt volgens sommige onderzoekers mogelijk tot therapeutische toepassingen die heel breed inzetbaar zijn, maar die belofte moet zich nog bewijzen.

Stapsgewijs van kippenei naar AI-structuur

2025-02-07T13:23:00+00:00 Paul Balduck

Afgelopen jaar werd de Nobelprijs voor scheikunde toegekend aan het gebruik van AI om eiwitstructuren te voorspellen en te ontwerpen. Tijd dus om een historisch licht te laten schijnen over de route, langs vele andere Nobellaureaten, naar onze hedendaagse kennis van deze cruciale bouwstenen van het leven.

Vaardig voor de polymeerindustrie

2025-01-29T08:34:00+00:00 Daniël Linzel

Met een nieuwe masteropleiding stomen Hogeschool Windesheim en NHL Stenden studenten klaar voor een carrière in de kunststoffenwereld.

‘Je moet kansen herkennen en dan ook durven’

2025-01-28T13:10:00+00:00 Esther Thole

Na bijna 18 jaar is Xeltis heel dichtbij markttoelating van hun biomedische materialen gebaseerd op supramoleculaire polymeren. Een langdurig en intensief traject waarbij Martijn Cox al vanaf de start een drijvende kracht is. ‘Ik denk niet snel in termen van onoverkomelijke obstakels.’

Communicatie tussen de bloemetjes en de bijtjes

2024-12-12T10:07:00+00:00 Femke de Jong

Luchtvervuiling verstoort de geurstofcommunicatie van planten door de afbraak van vluchtige stoffen te versnellen. Maar recent onderzoek gepubliceerd in Science suggereert dat het effect van luchtvervuiling niet zo eenduidig is als op het eerste gezicht lijkt.

Een gezellig avondje wetenschap

2024-12-11T07:21:00+00:00 Renée Canrinus-Moezelaar

Het vangen van wetenschappelijke concepten in spellen is best ingewikkeld, maar er zijn steeds meer Nederlandse spelmakers die het doen. ‘Je moet de wetenschap er niet te dik bovenop leggen.’

Het Lab van de Toekomst: slimmer, veiliger, efficiënter

2024-12-10T13:17:00+00:00 Jan-Willem Toering

Het ‘Lab van de Toekomst’ wordt steeds meer een slimme, efficiënte ruimte waar alles met elkaar verbonden is en waar technologie en mensen samenwerken voor snellere, betere resultaten. Maar wat houdt die transformatie eigenlijk in?

Interviews

‘De snelste en goedkoopste manier om te de-fossilizen is mét en door de olie-industrie’
‘Je moet kansen herkennen en dan ook durven’
‘We hebben allemaal een eigen carrièrepad’
‘Iets nieuws bedenken is hier aan de orde van de dag’
‘Ik schets altijd en overal’
Een spel met 80 miljoen knikkers
‘De chemische praktijk eist steeds complexere simulaties’
‘Het fundamentele onderzoek is de voedingsbodem voor alles wat we doen’
‘Als je een technologie wilt toepassen, moet je die volledig begrijpen’
‛We zitten in een heel steile leercurve’

Meer interviews

‘We hebben allemaal een eigen carrièrepad’

2024-12-03T12:33:00+00:00 Arno van 't Hoog

Caroline Paul krijgt de KNCV Gouden Medaille 2024. Ze ziet veel mogelijkheden voor biokatalyse, maar het is niet per definitie duurzamer dan chemische synthese. ‘Je moet wel naar de cijfers kijken en een eerlijke vergelijking maken.’

Pillen, plaques en prionen

2024-11-27T10:17:00+00:00 Anne van Kessel

De EMA herziet haar eerdere besluit uit juli 2024 en komt nu toch met een positief advies over alzheimer-medicijn Leqembi. Het wetenschappelijke veld blijft ondertussen flink verdeeld over de juiste aanpak van de ziekte.

Een ongezonde cocktail van kleine beetjes bestrijdingsmiddel

2024-11-19T21:24:00+00:00 Marga van Zundert

Beetjes bestrijdingsmiddelen tellen in bijna een kwart van het ‘schone’ oppervlaktewater op tot een ongezonde, soms zelfs dodelijke cocktail voor het waterleven, toont de nieuwste editie van de Bestrijdingsmiddelenatlas.

Door de (beslis)bomen het isomeer niet meer zien

2024-10-31T08:20:00+00:00 Bas Buise

Herken jij alle vormen van isomerie? Cis, trans, S, R, E of Z… Turkse onderwijsonderzoekers ontwikkelden hiervoor een beslisboom, of het helpt is de vraag.

Gezondheid Gentenaars nauwkeurig gevolgd

2024-10-30T17:22:00+00:00 Marysa van den Berg

UGent, UZGent, imec en de stad Gent slaan de handen ineen om factoren voor gezond oud(er) worden de komende twintig jaar zeer uitgebreid te onderzoeken in een grootschalige nieuwe studie: de Gezondheidsmonitor®.

‘Iets nieuws bedenken is hier aan de orde van de dag’

2024-10-29T18:13:00+00:00 Esther Thole

In sneltreinvaart is Symeres een toonaangevende speler geworden als dienstverlener voor de internationale farma- en biotechmarkt. Volgens topman Eelco Ebbers is de groeispurt nog niet voorbij. ‘Wie stilzit, raakt achterop.’

CMF: toekomstig sleutelmolecuul voor biobased polymeren

2024-10-21T06:00:00+01:00 Jacqueline van Gool

In Delfzijl produceert Avantium 2,5-furaandicarbonzuur (FDCA) uit fructose. In de toekomst lijkt echter een sleutelrol weggelegd voor CMF, 5-(chloormethyl)furfural.

Directe lithiumextractie: de ‘gamechanger’ waar iedereen naar zoekt

2024-10-04T15:35:00+01:00 Senne Starckx

Vakblad Science pakte onlangs uit met twee papers over nieuwe manieren om rechtstreeks lithium uit pekel te halen. Maar of deze echt baanbrekend zijn?

‘Ik schets altijd en overal’

2024-10-01T12:14:00+01:00 Marga van Zundert

Medisch wetenschapper Eric Reits krijgt de KNCV Van Marumpenning voor zijn tomeloze inzet om meer aandacht te genereren voor de ziekte van Huntington. ‘Cartoons zijn een krachtige manier om de aandacht erbij te houden en complexe zaken uit te leggen.’

Elastomeren: Van tropische rariteit tot gewilde materialen

2024-09-30T12:12:00+01:00 Paul Balduck

Van een onhandelbaar en vreemd goedje groeide rubber uit tot een intens gewilde grondstof voor tal van nieuwe materialen en toepassingen. Die behoefte stimuleerde ook het onderzoek naar synthetische varianten. Daarmee traden de elastomeren toe tot de polymeerfamilie.

Meer verdieping

Historiek

Stapsgewijs van kippenei naar AI-structuur
Elastomeren: Van tropische rariteit tot gewilde materialen
De thermoplasten: een muzikale geschiedenis
Het Concerthuis: Bron van ideeën
Van bakeliet tot composiet
1924: Startschot voor de golfmechanica
De hand van de meester
Vitamine B12: een synthetisch huzarenstuk
100 jaar zuur-basetheorie
Dossier: Zweedse elementen

Meer historische verhalen

Onderwijs

Bèta Tournament 2025: De winnaars
Vaardig voor de polymeerindustrie
Door de (beslis)bomen het isomeer niet meer zien
Challenge-Based Learning stimuleert studenten
Chemie in gebaren
Van collegebank naar klaslokaal
Van overal naar België
Studeren met een visuele beperking
Studeren kan overal
Stage bij bedrijf zorgt voor bredere blik

Meer onderwijs

Dossiers

Dossier: de sneaker
Sportief en stoer, maar zacht voor je voeten. De sneaker dankt zijn bestaan aan de reactie van zwavel met latex uit de rubberboom. Dat zorgde voor de komst van stevig, elastisch en bijna geruisloos rubber, ideaal voor een sportzool. Met gemiddeld 65 onderdelen en tien verschillende soorten vaak synthetische materialen vormen sneakers helaas ook een grote afvalhoop.
Dossier: anammox
Het begon rond 1990 met een opmerkelijke observatie in een proefwaterzuivering van Gist-Brocades, waar door een onbekend proces stikstofgas werd gevormd. Pas na jaren van volhardend experimenteren door onderzoeksgroepen in Delft en Nijmegen kwamen de eerste anammox-bacteriën in beeld.
Dossier: Cannabis
Cannabisproducten kunnen verlichting brengen bij uiteenlopende aandoeningen en symptomen. Maar gecontroleerd gebruik blijft belangrijk.
Dossier: Zweedse elementen
In dit dossier lees je over de ontdekking, de toepassingen en de uitdagingen van het scheiden van een groep zeldzame aardmetalen die in Zweden zijn ontdekt.
Dossier: Zeolieten
In dit dossier lees je over zeolieten: een speeltuin voor chemici. De industrie gebruikt synthetische zeolieten als ionenwisselaars, katalysators en adsorbens, maar nu we zoeken naar andere grondstoffen, hebben we ook andere zeolieten nodig.
Dossier: Kweekvlees
Eén gram koeienspier, duizenden hamburgers: kweekvlees is misschien wel de meest ambitieuze en kansrijke vleesopvolger van allemaal. De voordelen ten opzichte van de bio-industrie zijn in potentie enorm, maar heeft de consument er ook trek in?
Dossier: Celcyclus
Celdeling klinkt zo simpel. Toch is dit een van de meest fundamentele moleculair-biologische processen.
Dossier: Supervezels
Kevlar, Dyneema, Twaron, Vectran, Zylon, Tenax: de wereld van de supervezels staat bol van de hippe merknamen. Daarachter gaat meer dan een halve eeuw chemische innovatie schuil.
Dossier: Leer
In dit dossier gaan we in op de productie, de milieu-impact en de mogelijke alternatieven voor leer.
Dossier: Aardolie
Meer chemie met minder uitstoot
Dossier: Vuur
Wat is vuur eigenlijk precies? Hoe werken vlammen? Wat geeft vlammen hun kleur? Hoe kun je zorgen dat dingen niet te snel vlamvatten?
Dossier: Koffie
Zonder een kopje koffie aan de dag beginnen is voor veel mensen absoluut ondenkbaar. Dit dossier vertelt je van alles over koffie.
Dossier: Kristallen
Kristallen zijn meer dan mooie gekleurde stenen. Sterker nog, veel gekleurde stenen zijn niet eens kristallen.
Dossier: Groene chemie
Bij chemici is er geen gebrek aan inspiratie voor innovaties die gebruikmaken van elektriciteit, katalysatoren en alternatieve grondstoffen.
Dossier: Kunstmatige intelligentie
Kunstmatige intelligentie zal het (bio)chemisch onderzoek ingrijpend veranderen, als het aan de talloze initiatieven van de laatste jaren ligt.
Dossier: Fotofarmacologie
Fotoactiveerbare moleculen beginnen terrein te winnen binnen de farmacologie. Het zijn handige tools in de zoektocht naar nieuwe targets voor therapeutische interventie, maar ook de basis voor een innovatieve therapie bij kanker.
Dossier: Elektrochemie
Elektrochemie is zowel letterlijk als figuurlijk een van de spannendste vormen van chemie, niet alleen vanwege de elektrische spanning, maar ook vanwege de diverse vormen waarin het zich manifesteert.