In Zwitserland hebben onderzoekers ontdekt hoe ze telomerase indirect kunnen remmen. Het zou de levensduur van tumoren kunnen verkorten, meldt Genes & Development.

In een normale cel zijn telomeren, de uiteinden van chromosomen, na iedere celdeling iets korter. Als ze te kort zijn, stopt de cel met delen of gaat hij dood. In (embryonale) stamcellen en kankercellen zorgt het enzym telomerase voor verlenging van de telomeren. Hierdoor kunnen deze cellen eindeloos blijven delen en zijn ze ‘onsterfelijk’. Telomeraseremmers zouden tumorgroei moeten stoppen, maar vooralsnog werken ze niet in de kliniek.

Nu hebben onderzoekers ontdekt dat uitschakeling van twee andere enzymen, peroxiredoxine 1 (PRDX1) en 7,8-dihydro-8-oxoguanine trifosfatase (MTH1), ervoor zorgt dat telomerase niet meer op de telomeren past. Reactieve zuurstofverbindingen (ROS) beschadigen de nucleobase guanine, waardoor 8-oxoguanine (zie afbeelding, extra zuurstof links) ontstaat. Als een chromosoom eindigt op deze aangetaste base, kan telomerase het niet verder verlengen. PRDX1 voorkomt dat ROS guanines kunnen beschadigen en MTH1 voorkomt dat de beschadigde guanines in het DNA terecht komen. Zonder deze enzymen bouwt telomerase 8-oxoguanine in het DNA in en stopt er vervolgens mee.

Wareed Ahmed en Joachim Lingner hebben met CRISPR-Cas9 de PRDX1 en/of MTH1 genen uitgeschakeld in een darmkankercellijn om knockoutcellijnen (KO-cellijnen) te maken. Met Western blotting, waarmee je eiwitten kan detecteren, vonden ze dat PRDX1-KO-cellen meer MTH1 maakten en vice versa. Met Southern blotting, waarmee je specifieke DNA-sequenties kan detecteren, bekeken ze de telomeerlengte in de verschillende KO-cellijnen. Hieruit bleek dat de telomeren van de dubbele KO-cellijn krompen bij iedere celdeling en dat ze niet meer werden verlengd.

Daarna controleerden de onderzoekers of alle gebruikte cellijnen evenveel actief telomerase bevatten. Dit bleek zo te zijn. Vervolgens keken ze naar de langetermijneffecten van de knockouts. Ze vonden dat de dubbele KO-cellen na verloop van tijd stopten met delen of doodgingen.

De onderzoekers vragen zich nu af hoe tumorcellen reageren op een combinatie van een chemotherapie, die vaak ROS veroorzaken, en PRDX1- en MTH1-remmers.

Bron: Genes & Development