Bakken in de zon is écht verslavend. Moleculair gezien is het effect van UV-licht vergelijkbaar met dat van heroïne, suggereren dierproeven die zojuist zijn gepubliceerd in het tijdschrift Cell.

Het is zelfs zo erg dat de muizen afkickverschijnselen gingen vertonen toen ze na een scheerbeurt en zes weken bruinen een middel toegediend kregen dat de werking van opiumderivaten blokkeert.

Volgens de auteurs, verbonden aan Harvard Medical School, heeft het te maken met een beschermingsmechanisme dat op gang komt als UV-straling het DNA van de huidcellen dreigt te beschadigen. In die cellen (keratocyten) wordt dan een gen geactiveerd dat codeert voor proöpiomelanocortine, afgekort POMC. Die keten wordt achteraf opgeknipt tot kortere, biologisch actieve peptiden waaronder alfa-melanocytsitmulerend hormoon (alfa-MSH), de stof die weer andere huidcellen (melanocyten) aanzet tot de productie van het bruine pigment eumelanine.

Maar uit POMC blijkt ook bèta-endorfine te kunnen ontstaan, een endogeen opiaat dat inderdaad dezelfde receptoren bindt als heroïne en aanverwante opiaten. En die dus ook dezelfde effecten heeft, zoals een goed gevoel gevolgd door fysieke verslaving en de opbouw van tolerantie, wanneer de concentratie in het bloed veel hoger wordt dan normaal.

En dat laatste is dus precies wat er gebeurt als je die muizen, die van zichzelf de schaduw plegen op te zoeken, wekenlang onder een UV-lamp zet. De kans is groot dat zonnebaden hetzelfde effect heeft op mensen, al vertellen de auteurs niet of ze daar al metingen aan hebben verricht.

Gezien de neiging van UV-licht om huidkanker te veroorzaken, zou je verwachten dat zo’n verslaving er allang was uitgeëvolueerd. Dat het mechanisme toch nog bestaat, doet vermoeden dat de zon toch ergens goed voor moet zijn. Het zou iets met de aanmaak van vitamine D te maken kunnen hebben; die stof kun je ook via je voedsel binnenkrijgen maar het ligt heel erg aan het beschikbare menu of dat voldoende is.

De auteurs vragen zich intussen wel hardop af of zonnebanken voor particulier gebruik niet aan veel strengere regels moeten worden onderworpen nu we weten dat ze verslavend zijn.

bron: Cell Press