Het gebruik van beelden kan de impact van je boodschap vergroten, maar let op de vele valkuilen.
In de loop der jaren is er ontzettend veel over het onderwerp visuele communicatie geschreven. Iedereen krijgt hier tijdens het overbrengen van boodschappen mee te maken. Sommige universiteiten besteden in colleges wetenschapcommunicatie zelfs aandacht aan het onderwerp. Toch zal niet iedereen zich bewust zijn van de do’s en don’ts van visuele communicatie.
WWWWWenHH
Kort samengevat is het doel van visuele communicatie het toegankelijk en aantrekkelijk maken van tekst en het versterken, verduidelijken en ordenen van bepaalde informatie. Voor het gebruik van beelden bestaan vele richtlijnen. Het belangrijkste is om duidelijk voor jezelf te hebben wie de doelgroep is. Is het verslag alleen bestemd voor ingewijden en vakgenoten dan komen de beelden er misschien anders uit te zien dan in een verslag dat bedoeld is voor leken. Verder is het goed om na te gaan wat je wilt bereiken met je beeld. Is het slechts opvrolijking, bladvulling of wil je juist met behulp van een beeld tekst vervangen? Bedenk ook van te voren welke van de vijf W-vragen en welke van de twee H-vragen je met behulp van visuele communicatie kunt beantwoorden (Wie? Wat? Waar? Waarom? Wanneer? en Hoe? Hoeveel?). Een ander belangrijk punt is de integratie van het beeld in de tekst. Hierbij valt te denken aan tekstgrootte, beeldgrootte en onderschriften. De algehele opmaak van een pagina moet er ook goed uit zien, niet te veel, maar ook niet te weinig plaatjes.
Een voorbeeld van het goed gebruikmaken van beelden is het plaatje hiernaast van de aardse thermostaat. Thijs Unger een bekende infographist, is in staat om informatie op een geordende, heldere, maar vooral ook aantrekkelijke manier weer te geven. Wat erg opvalt is de rust die het beeld uitstraalt en de hoeveelheid informatie in één illustratie.
Dit beeld geeft een vertekende weergave van de grootte van de
goud- en koolstofatomen. (Illustratie: FOM)
Populariseren
Er zijn ook wetenschappers die het zo belangrijk vinden om teksten met behulp van beelden aantrekkelijk te maken dat ze belangrijke grondbeginselen vergeten. Het beeld wordt dan vaak overgepopulariseerd om de aandacht te trekken. Het tweede voorbeeld laat zien hoe een illustratie soms een verdraaid beeld van de werkelijkheid kan geven. De illustratie stelt een array van koolstofnanobuizen voor, die met behulp van goud zijn vastgezet. Opvallend aan dit beeldmateriaal is dat de koolstofatomen aan te wijzen zijn, terwijl de gouden bandjes er prachtig gepolijst uit zien. Dit zou de indruk kunnen wekken dat goudatomen honderden malen kleiner zijn dan koolstof. Een beeld kan dus voor verwarring zorgen als het een niet-realistische weergave van de werkelijkheid is! Ook zijn er genoeg voorbeelden te vinden van beelden waar veel te veel (of juist veel te weinig) informatie ingestopt is. De lezer kan dan niet meer in een oogopslag het beeld verwerken, maar moet er veel moeite voor doen, terwijl dit niet de bedoeling is van visuele communicatie.
Genoeg punten dus waarop men dient te letten bij het gebruik van beelden. Maar bij goed gebruik, kan beeldmateriaal veel bijdragen aan de boodschap.
Jos van den Broek, wetenschapcommunicatie VU, Van Marumlezing 2003.
***Kader***
Absolute Don’ts:
• verfraaien beeld ten koste van realiteit
• te veel info in een plaatje
• plaatje als bladvulling
• verkeerd gebruik van kleur, vorm, richting en symbool
• te veel plaatjes, te weinig tekst v.v.
• ongevraagd beelden van iemand gebruiken
***Kader***
Tips
Stel je van te voren de volgende vragen:
• wat is de doelgroep?
• wat wil ik bereiken?
• hoe kan ik het beeld aantrekkelijk maken?
• hoe geef ik zo goed mogelijk antwoord op de 5xW en 2xH vragen?
Stel je na die tijd de volgende kritische vragen:
• is er een duidelijke koppeling met de tekst?
• is het aantrekkelijk, overzichtelijk en toegankelijk genoeg?
• worden de vragen die het beeld oproept, voldoende beantwoord?
• is het beeld een realistische weergave van de werkelijkheid?
• is de bron vermeld?
Nog geen opmerkingen