Uitgerekend Arabidopsis thaliana mist een eiwit dat zowat alle andere planten wél hebben. Dat planten in dit opzicht verschillen van dieren is dus een misverstand, schrijft de Engelse bioloog Brendan Davis in The Plant Journal.

Het plantje in kwestie, ook bekend als de zandraket, wordt op grote schaal gebruikt als modelorganisme. Het was de eerste plantensoort waarvan het genoom volledig bekend was, en tot nu toe werd algemeen aangenomen dat dat genoom redelijk representatief was voor de gehele plantenwereld.

Vandaar dat een woordvoerder van de universiteit van Leeds, waaraan Davis is verbonden, het nieuws bracht onder de onnavolgbare kop (in chocoladeletters) ‘HOW ‘LAB RAT’ OF THE PLANT WORLD TRICKED SCIENTISTS’.

Het eiwit in kwestie heet SMG1. Bekend is dat het bij dieren een sleutelrol speelt in een regelmechanisme dat van geval tot geval bepaalt of messenger-RNA, dat uit de celkern komt, door mag naar een ribosoom om naar een eiwit te worden vertaald. Tot nu toe werd aangenomen dat planten deze zogeheten ‘nonsense mediated mRNA decay’ (NMD) anders aanpakten, omdat ze SMG1 niet zouden aanmaken.

Dat moet dus zijn: A.thaliana maakt geen SMG1 aan. Alle andere planten waarvan het genoom inmiddels bekend is, blijken het SMG1-gen gewoon te hebben en het eiwit te gebruiken. Zelfs Arabidopsis lyrata, een nauwe verwant van A. thaliana, heeft het nog, hetgeen doet vermoeden dat het er bij A. thaliana hooguit 5 à 10 miljoen jaar geleden is uitgeëvolueerd.

Voor Davies blijft de zandraket een fantastisch modelorganisme. “Maar dit is een les voor ons allemaal over de gevaren van extrapolatie vanuit één enkel model, hoe succesvol het ook is geweest, en het belang van het bestuderen van processen in een aantal verschillende modellen. Evolutie doet vreemde en onvoorspelbare dingen.”

bron: University of Leeds