De kans dat een Canadese zalm ooit toekomt aan kuitschieten, kun je aflezen aan de genetische expressie in haar kieuwen. En de genen waaraan je het verschil ziet, doen vermoeden dat de zalmpopulatie een nog onbekend virus onder de leden heeft, zo wordt gemeld in Science.

Dat virus zou dan meteen kunnen verklaren waarom het aantal zalmen (Oncorynchus nerka, sockeye salmon) de laatste jaren zó sterk achteruit gaat dat sommige populaties met uitsterven worden bedreigd.

Zoals bekend leven zalmen in de oceaan maar zwemmen ze de rivier (in dit geval Fraser River) op om zich voort te planten. Dat was altijd al een moeizame tocht, maar de laatste jaren halen steeds minder zalmen het einddoel. En niemand snapt waarom niet: de visserij is al op een lager pitje gezet maar dat hielp niet.

Canadese onderzoekers hebben nu zowel op volle zee als in de rivier een groot aantal zalmen gevangen, weefselmonsters genomen van onder meer de kieuwen en een radiozendertje geïmplanteerd. Daarna lieten ze de dieren weer zwemmen, keken hoe ver ze kwamen en zochten correlaties met de genetische expressie in het weefsel.

Daar kwam inderdaad een expressieprofiel uit met voorspellende waarde. Bij de in de oceaan gevangen vissen vergrootte het de kans om onderweg dood te gaan met een factor 13,5. Bij vissen uit de rivier, die dus al wat verder waren gevorderd, lag het sterftecijfer50 procent hoger wanneer ze dit profiel bezaten. En de kans dat ze wél de paaiplaats haalden maar te ver heen waren om nog daadwerkelijk kuit te schieten, was 3,7 keer groter.

Bij het profiel zijn grote aantallen genen betrokken. Maar er zitten er nogal wat bij die eerder zijn geassocieerd met een respons op een virale infectie. Vandaar de hypothese dat de vissen worden verzwakt door een virus, dat ze in het ergste geval al op volle zee oplopen.

De vraag is nu welk virus.

bron: Science