De Saxionprijs Deventer 2005 is gewonnen door Arnold Nijhuis voor zijn scriptie ‘Identificatie van XTC-Laboratoria’. Deze scriptieprijs wordt jaarlijks uitgereikt aan de beste afstudeerder van de Hogeschool in Deventer.

Arnold Nijhuis onderzocht voor TNO hoe je in de buitenlucht chemicaliën kunt detecteren die bij de productie van XTC worden gebruikt. Illegale laboratoria in woonwijken zijn zo al rijdend op te sporen. De politie kan ongemerkt voldoende bewijs verzamelen om een inval te rechtvaardigen.

Nijhuis mag niet te diep ingaan op de door hem ontwikkelde methode en de verkregen resultaten vanwege de gevoeligheid van het onderzoek. Het principe is dat de uitgangsstoffen voor synthese van amfetamine en XTC, te weten benzylmethylketon en piperonylmethylketon, met behulp van solid phase micro extraction uit de lucht geïsoleerd worden. Identificatie en kwantificatie volgen met behulp van gaschromatografie gecombineerd met massaspectrometrie.

In het lab werkte dit goed, maar testen doen rond ‘echte’ laboratoria samen met de politie was tot nog toe moeilijk te plannen. Omzetten naar een bruikbaar product zal de laatste stap zijn.

Alternatief

TNO wilde eigenlijk dat Nijhuis een methode zou ontwikkelen voor de detectie van gifstoffen in de buitenlucht. Praktische problemen met het gebruik van giftige gassen dwong het onderzoek echter een andere richting op. Detectie van chemicaliën die gebruikt worden voor de bereiding van XTC leek een mooi alternatief.

‘Een schot in de roos’, zo oordeelde de jury een halfjaar na zijn stage. “Het was denk ik meer omdat het onderwerp maatschappelijk zo in de belangstelling staat”, is Nijhuis zijn nuchtere commentaar op de unanimiteit waarmee de jury zijn scriptie verkoos.

Uit waardering voor zijn werk bood TNO hem de mogelijkheid om gedurende drie maanden nog een aantal analyses uit te voeren. Dit praktische werk vond Nijhuis veel leuker dan achter een computer hangen en beviel hem zelfs beter dan zijn eigen onderzoek. Waarschijnlijk zal hij scheikundeleraar worden, een ambitie die hij heeft sinds de middelbare school.

De 1200 euro prijzengeld is voor Nijhuis een mooie manier om het laatste jaar van zijn vervolgopleiding scheikunde aan de Radboud Universiteit Nijmegen te bekostigen. Dat jaar heeft hij namelijk geen recht meer op studiefinanciering.