Professioneel waxen van ski’s is slecht voor de gezondheid. Tijdens het proces komen fluorverbindingen vrij, die op zich onschadelijk zijn maar door het lichaam worden omgezet in het wél mogelijk schadelijke perfluoroctaanzuur (PFOA). Dat vermoeden Zweedse onderzoekers na analyse van het bloed van acht waxers én de lucht waarin ze werken.

PFOA is vooral bekend als hulpstof bij de productie van teflon anti-aanbaklagen. Volgens verschillene onderzoekers krijgen consumenten het binnen bij gebruik van die pannen, en kan dat leiden tot een hele reeks aandoeningen. Honderd procent zeker is het nog steeds niet. Maar voor PuPont, de grootste producent, is PFOA uigegroeid tot een serieus hoofdpijndossier.

De studie in Environmental Science and Technology volgt op een eerdere publicatie van dezelfde groep in hetzelfde blad, waarin werd aangetoond dat ski-waxers 50 keer meer PFOA in hun bloed hebben als gewone stervelingen. Het gekke was echter dat die stof niet of nauwelijks in de gebruikte wax zat.

Voor het vervolgonderzoek zijn nu luchtmonsters genomen in de slecht geventileerde werkruimtes van de waxers. Dat gebeurde met Isolute ENV+-cartridges, gevuld met absorberende hars, waar met een draagbaar pompje 2 liter lucht per minuut doorheen werd gezogen. Wat er in de cartridge was blijcven hangen, werd geanalyseerd met gas-of vloeistofspectrometrie, gevolgd door massaspectrometrie.

Resultat: die lucht bevat inderdaad maar een beetje PFOA. Het gehalte aan fluortelomeeralcoholen (FTOH) is echter een factor 800 hoger. En eerdere proeven met ratten hebben uitgewezen dat die inderdaad FTOH kunnen metaboliseren tot PFOA.

Of die FTOH wél in de wax zit, of pas ontstaat wanneer je die wax bij het opbrengen verhit, is nog niet duidelijk.

Volgens de auteurs hebben Zweedse en Noorse ski-teams inmiddels hun conclusies getrokken en de ventilatie van de waxruimtes aanzienlijk verbeterd.

bron: C&EN