Een niet-coderend DNA-fragment vormt de evolutionaire bestaansreden van het ribbeltjescondoom. Of liever gezegd het ontbreken van dat stukje DNA bij de mens, zo melden onderzoekers van Stanford University deze week in Nature.

Chimpansees bezitten het desbetreffende DNA-fragment nog wél en hebben daardoor van zich zelf een penis met harde uitsteekseltjes. Hetzelfde fragment is trouwens ook verantwoordelijk voor de vorming van gevoelige snorhaartjes, zo hebben David Kingsley, Gill Bejerano en collega’s vastgesteld.

Ze kwamen er achter door het genoom van mens en chimpansee te vergelijken, en nu eens specifiek te kijken welke fragmenten de mens niet heeft en de aap wél. Bij eerdere onderzoeken pakte men het meestal net omgekeerd aan.

In totaal vonden ze 510 van die ontbrekende fragmenten. Bijna altijd bleek het om niet-coderend DNA te gaan (dus DNA dat niet behoort tot een gen) en bijna altijd bleken de gaten in de buurt te zitten van genen die een neurale of hormonale functie hebben.

Bekend is al dat niet-coderend DNA vaak een regelfunctie heeft, en het ligt dus voor de hand te veronderstellen dat de ontbrekende delen gevolgen hebben voor de mate waarin de genen in de buurt tot expressie komen.

Van twee van de 510 fragmenten hebben de onderzoekers de functie nader onderzocht. Een van de twee zit in de buurt van het androgene receptorgen (AR). Proefjes waarbij de sequentie uit het chimpanseegenoom werd ingebracht in muizenembryo’s, wezen uit dat dit stuk de vorming van snorharen en keratineribbels op de penis aanmoedigt. Dat dat gen hiermee te maken heeft viel ook wel te verwachten: AR reageert op testosteron, en gecastreerde muizen die geen testosteron aanmaken hebben óók een gladde penis.

De tweede sequentie zit in de buurt van een gen genaamd GADD45G, dat tumorgroei onderdrukt. Verrasend genoeg blijkt hij via-via de groei van het hersenvolume te remmen. Het wegvallen hiervan zou dus de oorzaak kunnen zijn dat mensen meer hersenen kunnen hebben dan apen.

Wat het nut van de gewijzigde penis is, is niet duidelijk. Maar er is wel geopperd dat de ribbeltjes tijdens de copulatie het sperma van rivaliserende voorgangers wegschrapen. Mensen zijn van nature wat monogamer dan chimpansees, en zouden die functionaliteit dus niet meer nodig hebben gehad.

bron: naturenews