Het lifesciencesonderzoek is zo gelukkig met het groene fluorescerende kwalleneiwit GFP dat de ontdekkers er vorig jaar een Nobelprijs mee verdienden. Maar wat de kwal er zelf aan heeft was tot nu toe een raadsel. De Russische onderzoeker Konstantin Lukyanov denkt het antwoord nu te weten. Het eiwit werkt als elektronendonor wanneer er licht op valt en kan zo een redoxreactie in gang zetten, zo schrijft hij in Nature Chemical Biology.

Lukyanov en collega’s ontdekten bij toeval dat de groene gloed verandert in rood wanneer er elektronenacceptoren in de buurt zijn, zoals benzochinon of kaliumferricyanide. Vervolgonderzoek wees uit dat biologisch wat relevantere stoffen als nicotinamide-adeninedinucleotide of cytochroom C hetzelfde effect opleveren.

Het lijkt erop dat elk GFP-molecuul twee elektronen kan afstaan. Kennelijk treedt daarbij een verandering op in het eiwitgedeelte (chromofoor) dat voor de kleur verantwoordelijk is. De Russen hebben het uitgeprobeerd met alle natuurlijke GFP-varianten die ze konden vinden. Ze werden allemaal rood. Het lukt zelfs met GFP dat als marker in een zoogdiercellenkweek zit, en Lukyanov vraagt zich af of dit een manier is om redoxreacties in levende cellen te volgen. Alleen bij mutaties die van nature niet groen oplichten maar blauw, werkt het niet.

Welk mechanisme de elektronen precies in gang zetten, is het volgende raadsel. Mogelijk is het een manier om zonder ogen toch licht te kunnen detecteren.

Bron: C2W10, 16 mei 2009