Prionen helpen hersencellen bij het absorberen van zinkionen, wat essentieel is voor geheugenfuncties. Die eiwitten zijn dus wel degelijk ergens goed voor, beweren onderzoekers van de University of Leeds in Nature Communications.

Tot nu toe was eigenlijk alleen bekend dat verkeerd gevouwen prionen de gekkekoeienziekte en de ziekte van Creutzfeldt-Jakob veroorzaken. De rol van niet verkeerd gevouwen prionen was echter volslagen onduidelijk.

Met behulp van een fluorescerende stof (Newport Green) hebben Nigel hooper en collega’s nu laten zien dat die goed gevouwen prionen assisteren bij het terugsluizen van zinkionen naar neuronen, via zogeheten alfa-amino-3-hydroxy-5-methyl-4-isoxazoolpropionaatreceptoren (afgekort AMPA).

Die zinkionen spelen een complexe rol als neurotransmitter. Ze komen vrij uit synapsen wanneer die signalen doorgeven. Na afloop moeten ze op de een of andere manier terug de cellen in; zo niet, dan loopt de zinkconcentratie in het vocht tussen de cellen zo ver op dat het toxisch wordt. Bekend is dat dit mechanisme een rol speelt bij neurodegeneratieve ziektes zoals die van Alzheimer en Parkinson.

Met andere woorden: die prionen helpen voorkomen dat je alzheimer krijgt. Of juister: goede regulering van de zinkhuishouding heeft dat effect, en mogelijk kun je met medicijnen hetzelfde bereiken wanneer op gevorderde leeftijd de prionproductie begint te haperen.

De onderzoekers hebben zelfs al kunnen achterhalen welk deel van de eiwitketen de zinkionen bindt en welk deel de interactie met AMPA-receptoren vertoont. Het zijn respectievelijk een repeterend fragment van 8 aminozuren, en het N-terminale deel van het eiwit.

Mogelijk maakt het uitvallen van de normale prionfunctie ook de ziekte van Creutzfeldt-Jakob nog erger dan zij al is, maar dat is speculeren.

bron: University of Leeds