Ochtendmensen lopen beduidend minder kans op borstkanker dan avondmensen. Dat valt op te maken uit een Britse studie die deze week werd gepresenteerd tijdens de 2018 NCRI Cancer Conference in Glasgow.

Gemiddeld langer dan acht uur per nacht slapen lijkt ook de kans op borstkanker te verhogen, maar dát verband is statistisch gezien niet hard genoeg om conclusies te trekken.

Bij dit soort studies loop je altijd het risico dat je verbanden vindt die er helemaal niet zijn. Maar uit het nog niet gepeerreviewde manuscript, dat ter inzage staat op de preprintserver bioRxiv, blijkt dat Rebecca Richmond en collega’s behoorlijk wat moeite hebben gedaan om de bias er uit te krijgen.

Het onderzoek leunt op gegevens van twee biobanken: de UK Biobank (180.215 vrouwen waarvan er 7.784 ooit borstkanker kregen) en een internationaal cohort van 228.951 vrouwen dat ooit door het Breast Cancer Association Consortium (BCAC) is verzameld om onderzoek te doen naar de genetische oorzaken van borstkanker. In die laatste groep zitten 122.977 borstkankerpatiënten; de rest is een gezonde controlegroep.

Al die vrouwen hebben ooit zelf moeten aangeven of ze ochtendmensen (‘leeuweriken’) of avondmensen (‘uilen’) waren, en hoeveel nachtrust ze gemiddeld genoten. Maar hun DNA-gegevens zijn ook bekend, en daarin konden 341 single nucleotide polymorphisms worden opgespoord waarvan vast staat dat ze te maken hebben met het ochtend- of avondmens zijn, plus 91 die zijn gelinkt aan de duur van de nachtrust en 57 die met slapeloosheid te maken hebben. Daar zijn uitgebreide statistische analyses op losgelaten op basis van multivariate regressie-analyse en Mendelian randomization:

Er komt ongeveer uit dat van 100 leeuweriken er één minder borstkanker zal krijgen dan van 100 uilen. Wat daar precies op moleculair niveau de oorzaken van zijn, is overigens nog onduidelijk.

bron: National Cancer Research Institute