Stel, je potentiële nieuwe werkgever vraagt je naar referenties om jouw kwaliteit als kandidaat beter te kunnen beoordelen. Welke vijf dingen moet je dan vooral niet doen?

Ongeschikte referenties doorgeven

Je huidige leidinggevende als referentie opgeven is vaak niet handig. Dan moet je die immers in vertrouwen nemen over je voornemen om te vertrekken. En zo vraag je je huidige baas om daar nog een goed woordje voor te doen ook! Dat kan vervelend uitpakken. Natuurlijk wil je graag goede referenties doorgeven. Maar als je alleen een huidige werkgever hebt die niet weet dat je solliciteert, of referenten van wie je verwacht dat ze je niet goed kunnen verkopen, is referenties weglaten beter dan duidelijk ongeschikte opgeven. Dat je geen referenties hebt, kun je aan een nieuwe werkgever wel uitleggen, foute keuzes waarschijnlijk niet.

Referenten ongevraagd opgeven

Vraag personen die je als referentie wilt opgeven vooraf of je ze mag noemen. Zo voorkom je dat mensen die je opgeeft geïrriteerd verkeerde dingen over je gaan zeggen als ze onverwacht een telefoontje krijgen of – misschien nog erger – laten blijken dat zij zich jou eigenlijk helemaal niet meer zo goed herinneren. Zorg ervoor dat de beoogde referenten op de hoogte zijn. Laat ze weten om wat voor functie het globaal gaat, zodat ze gericht goede informatie kunnen verstrekken. Check ook bij de bron of de contact- en functie-informatie die je over je referenten wilt doorgeven nog up-to-date is.

Geen feedback vragen

Referenten moeten vooraf weten dat ze over jou gebeld gaan worden, jij moet weten wat zij zo ongeveer over jou gaan zeggen. Weet je zeker dat je referent overwegend positief over je zal zijn? Sommige mensen lijken van nature geneigd vooral nadruk te leggen op negatieve zaken. Zelfs als het verder gaat om een fijne leidinggevende of collega die jou goed kent, is zo’n type niet de meest geschikte referent. Ga er ook niet blind vanuit dat een werkgever die vroeger positief over je was, dat nog altijd is.

Botweg weigeren

Zonder medeweten van de sollicitant mag een nieuwe werkgever geen referenties over jou verzamelen. Hij moet ze aan jou vragen. Dat geeft je de mogelijkheid om goede referenten te kiezen en die op de mogelijkheid van een informatieverzoek voor te bereiden. Doe dat. Botweg weigeren om referenties te geven is je goed recht, maar niet bepaald coöperatief. Je wilt toch die baan?

Doorgestoken kaart spelen

Vraag je referenten een eerlijk oordeel te geven. Natuurlijk vraag je referenties om jou te helpen je te ‘verkopen’, maar een referent die alleen maar lyrisch over je is, wekt de indruk van afgesproken werk. Als dat echt zo was, had die werkgever je nooit moeten laten gaan. Vraag referenten daarom in het voorgesprek met jou om naast positieve ook enkele negatieve punten te noemen van de samenwerking met jou. Dat is heel leerzaam voor jezelf en dwingt de referent om kritisch te reflecteren op je functioneren. In het echte referentiegesprek komen die negatieve punten vast niet zo nadrukkelijk aan de orde. Maar een verhaal waarin mooi diplomatiek ook enkele ontwikkelpunten zitten, komt geloofwaardiger over. Niemand is perfect.