DSM heeft afgelopen herfst een bewerkt melkeiwit op de markt gebracht voor diabetici: InsuVital. De claim is dat het voedingsin­grediënt ‘helpt om de pieken in de bloedsuiker­spiegels te reguleren’.

Drie keer in de week met een blindengeleidehond in een rolstoel naar het ziekenhuis moeten om je nieren te laten doorspoelen. Een angstaanjagend beeld, maar als diabeet kan dit rond je vijftigste bewaarheid zijn. Het zijn namelijk de mogelijke gevolgen van langdurig verhoogde glucoseniveaus, kenmerkend voor diabetes mellitus type 2, de zogenaamde ouderdomsdiabetes. “Iedereen krijgt vroeg of laat suikerziekte”, zegt Erik Lommerde, business manager Metabolic Syndrome and Diabetes van DSM Food Specialties. Reden voor DSM om een melkeiwit te lanceren dat de pieken in de bloedsuikerspiegel kan opvangen. Niet als medicijn, maar als voedingsingrediënt. De bedoeling is dat patiënten bijvoorbeeld limonade, ijs of yoghurt met het InsuVital erin, na het eten innemen. In zijn dossier voor de Europese Commissie claimt DSM heel voorzichtig dat InsuVital ‘helpt om pieken in de bloedsuikerspiegels te reguleren, en dat het gezonde bloedsuikerspiegels bevordert, steunt, en handhaaft’. InsuVital wordt door het Belgische Nutradia inmiddels verwerkt in een frisdrank.

Losgeknipt

Het nieuwe voedingsingrediënt is een hydrolysaat van het melkeiwit caseïne. Een door DSM geoctrooieerd enzym verknipt caseïne tot een groep van di- en tripeptiden. Deze tripeptiden grijpen aan op ten minste een van de oorzaken van te hoge glucoseconcentraties in het bloed, namelijk een defecte insulineafgifte door de bètacellen van de alvleesklier. Al langer is bekend dat eiwitten en sommige aminozuren zoals leucine (Leu) de insulineproductie van bètacellen stimuleren. De losgeknipte peptiden van DSM stimuleren de insulineproductie nog beter dan het intacte eiwit. De hydrofiele eiwitfragmenten komen bovendien gemakkelijker door de maag heen en worden sneller in het bloed opgenomen. Ook is hun bittere smaak eenvoudiger te camoufleren.

Doordat het additief de insulineproductie stimuleert, werkt het alleen bij de ouderdomsvorm van diabetes, waarbij de patiënt zelf nog insuline aanmaakt. Na de diagnose van deze ziekte volgt eerst een dieetfase om de bloedsuikers laag te houden. Die fase is voor veel patiënten moeilijk vol te houden. Na gemiddeld een jaar is daarom vaak orale medicatie nodig en uiteindelijk zal de patiënt zelf insuline moeten spuiten. Lommerde: “We richten ons voornamelijk op patiënten in de fase van oraal medicijngebruik en daarvoor.”

Vroeger trad diabetes type 2 vaak pas rond het veertigste levensjaar op, maar door het hogere welvaartsniveau is dat niet meer een gegeven. “Omdat steeds meer mensen deze ziekte hebben en er een duidelijk verband is met welvaartsziektes als obesitas, wordt de behoefte aan hulp voor patiënten steeds groter”, zegt Lommerde.

Ondergrens

Tijdens een door DSM gefinancierde studie aan de Universiteit van Maastricht namen tien diabetici (glucosewaarden boven 11 mmol/l) en tien gezonde mensen (glucosewaarden tussen 4 en 7 mmol/l) een paar dagen InsuVital, terwijl de glucoseniveaus continu werden gemonitoord. Uit de resultaten, die onder andere gepubliceerd zijn in The American Journal of Clinical Nutrition, bleek dat InsuVital tijdens het onderzoek voor een daling van het glucoseniveau met 15 procent zorgde.

Belangrijk is ook dat er geen risico lijkt te zijn op hypoglykemie, ofwel suikerspiegeldalingen. Bij een hypo krijgt de patiënt last van trillen, een hongergevoel, concentratieverlies en kan hij of zij in uiterste gevallen zelfs het bewustzijn verliezen. Patiënten voelen deze hypo’s niet altijd aankomen en kunnen zodoende bijvoorbeeld voor gevaarlijke verkeerssituaties zorgen. Uit het onderzoek blijkt dat InsuVital de glucosewaarden niet verlaagt onder de gezonde waardes, zelfs niet bij gezonde vrijwilligers.

Ondanks deze resultaten zijn de eerste reacties van experts en de Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) voorzichtig. “Het kan van toegevoegde waarde zijn”, zegt de Leidse hoogleraar Hans Romijn. Hij doet onderzoek naar diabetes op de afdeling Endocrinologie van het LUMC en denkt dat InsuVital vooral een bijdrage kan leveren voor mensen met een gestoorde glucose-intolerantie, de fase die voorafgaat aan medicijngebruik. De Vlaamse Diabetes Vereniging (VDV) laat weten dat ze de ontwikkelingen rond InsuVital volgt maar het product niet gaat promoten onder haar leden.

Extra-light frisdrank

De Belgische dieetvoedselproducent Nutradia is de eerste afnemer van het product, zij verwerkt het in de frisdrank Glucoredux die al via de website te koop is. Nutradia probeert nu supermarkten ook zover te krijgen dat ze het in de schappen willen zetten. De verwachtingen van het bedrijf zijn hoog gespannen. Opvallend hierbij is wel dat de claim die op het etiket van de frisdrank staat, sterker is dan die DSM in zijn dossier heeft gezet: ‘Twee flesjes met 8 g eiwit per dag verlagen de suikerspiegel’. DSM claimt, veel voorzichtiger, dat ‘InsuVital helpt pieken in de bloedsuikerspiegel te reguleren’. “Dat is de verantwoordelijkheid van de klant. Daar heeft DSM niks mee te maken.” aldus Lommerde. Zelf zegt Nutradia dat het verschil in claim wel meevalt. “We hebben het etiket zo compleet mogelijk gemaakt en we leveren er nog een folder bij waarin uitgebreidere informatie staat.”

Voorschriften

Op termijn wil DSM wel claims gaan hanteren die het voedingsadditief een meer medicinale werking toeschrijven, maar hiervoor moet het bedrijf nog toestemming krijgen van de Europese Commissie. Die heeft vorig jaar speciale regels bekrachtigd voor producenten die ‘medicinale’ voeding en voedingsadditieven op de markt willen brengen. Die medicinale claims rond voeding (officieel ‘ziektereductieclaims’) zijn medisch harder dan de nu veel gebruikte gezondheidsclaims als: ‘helpt de glucosespiegel te reguleren’. Maar de additieven moeten hiervoor ook meer tests ondergaan, zij het minder dan voor medicijnen. Volgens Lommerde behoort InsuVital daarom in ieder geval niet tot de categorie medicijnen.

De Vlaamse autoriteit op het gebied van diabetes, professor Luc Van Gaal van het Academisch Ziekenhuis in Antwerpen, beaamt dat InsuVital geen medicijn is. “Het blijft gewoon voeding. Uit door mij gevonden studies blijkt dat InsuVital niet schadelijk is. Het heeft geen negatieve bijeffecten en is niet schadelijk zoals bijvoorbeeld sorbitol, dat diarree kan veroorzaken. De studies zijn positief of neutraal.”

Op dit moment onderzoekt hij samen met diëtisten of ze het middel gaan voorschrijven aan hun patiënten. Volgens Van Gaal schuilt er geen gevaar in het gebruik van producten met InsuVital. “Patiënten zullen de spuitfase niet uitstellen. Wanneer ze streng de voorschriften van hun arts opvolgen voorzie ik geen problemen.”

Bron: C2W life sciences 2, 2 februari 2008