Het besluit om vliegtuigen aan de te grond houden vanwege de beruchte IJslandse aswolk was volledig terecht. De asdeeltjes blijken namelijk een zeer goed schuurmiddel, zo weet een team van wetenschappers deze week in PNAS te melden.
De aswolk was het gevolg van de uitbarsting van de vulkaan Eyjafjallajökull op 14 april vorig jaar. Op dat moment was er geen andere manier om de effecten van de asdeeltjes op vliegtuigen te testen dan door er simpelweg doorheen te vliegen. Gezien de risico’s die hieraan kleefden besloten de autoriteiten om het vliegverkeer tijdelijk plat te leggen zonder te weten hoe gevaarlijk de asdeeltjes precies waren.
Een team van wetenschappers van de University of Copenhagen en de University of Iceland heeft asdeeltjes bestudeerd die tijdens de vulkaanuitbarsting zijn verzameld om te bepalen of het vliegverbod terecht was.
Onderzoekster Susan Stipp van de universiteit van Kopenhagen: “Ik was verbaasd dat ik in de wetenschappelijke literatuur niets vond over karakterisatie van asdeeltjes om informatie te verkrijgen voor luchtvaartautoriteiten. Daarom besloten we hier iets aan te doen.”
De resultaten van het onderzoek laten zien dat het meer dan terecht was om een vliegverbod in te stellen. Op afbeeldingen van de asdeeltjes gemaakt met elektronenstraalmicroanalyse (EMPA) en een rasterelektronenmicroscoop (SEM) is te zien dat de asdeeltjes zeer scherp zijn. De samenstelling van de deeltjes werd bepaald met EMPA en röntgendiffractie (XRD). Daaruit bleek dat de deeltjes voornamelijk uit andesietglas bestaan, en verder uit kristallen van plagioklaas, pyroxeen en olivijn. Allemaal zijn ze harder dan ieder materiaal dat op de buitenkant van een vliegtuig te vinden is.
In een straalmotor worden temperaturen van 1.500 tot 2.000 graden Celsius bereikt. De smeltpunten van de bestanddelen van de asdeeltjes liggen lager, wat betekent dat de deeltjes in de motoren zeker gesmolten zouden zijn.
De procedure die nu door de onderzoekers is ontwikkeld kan in de toekomst binnen 24 uur uitsluitsel geven over de risico’s van asdeeltjes. De giftigheid van de deeltjes voor mensen en dieren is binnen een uur vast te stellen. Na een halve dag is bekend of de deeltjes een gevaar vormen voor vliegtuigen, en na een hele dag is ook de grootte van de deeltjes bekend waarmee kan worden geschat hoe ver de deeltjes zich kunnen verspreiden.
Nog geen opmerkingen