Vlaamse onderzoekers zijn de publicatiedruk aan de universiteiten meer dan zat. Een petitie die de politiek verzoekt om de financiering hier minder afhankelijk van te maken, was donderdagochtend al ruim 3.600 keer getekend, mede omdat het dagblad De Morgen er woensdag uitgebreid aandacht aan besteedde.

De petitie is opgesteld door 150 academici. Zij stellen dat publicaties geen middel meer zijn om over onderzoek te communiceren, maar een doel op zichzelf zijn geworden. In Vlaanderen, waar het aantal publicaties relatief zwaar meeweegt bij de verdeling van 1,4 miljard euro aan overheidsgeld over de universiteiten, lijkt dat nog iets erger te zijn doorgeschoten dan bijvoorbeeld in Nederland.

Het leidt ertoe dat wetenschappers kiezen voor onderzoeksrichtingen die misschien minder hoogstaand zijn, maar wel de kans bieden om snel te scoren. Ze worden tevens aangezet tot afraffelen en soms zelfs tot regelrechte fraude.

OOk heeft het een weerslag op het personeelsbeleid. In Vlaanderen kan momenteel slechts 1 op de 13 gepromoveerden en vaste baan aan de universiteit tegemoet zien. Jonge onderzoekers krijgen bewust slechts een tijdelijk contract in de hoop dat ze met publicaties tegen elkaar op gaan concurreren en zo de gezamenlijke productie zo hoog mogelijk laten worden.Gevolg is wel dat steeds meer veelbelovende onderzoekers gedesillusioneerd afhaken.

De petitie pleit dan ook ten eerste voor een herziening van het Vlaamse Financieringsdecreet Hoger Onderwijs, zodat het aantal publicaties veel minder zwaar gaat wegen. ‘Kwaliteit moet zwaarder doorwegen dan kwantiteit’. Ten tweede moet ‘de wanverhouding tussen junior en senior onderzoekers worden rechtgetrokken’, en ten derde moeten universiteiten en hogescholen werk maken van een degelijk loopbaanbeleid voor jonge onderzoekers in plaats ze ‘te dwingen om overgespecialiseerde publicatieproducenten te worden.’

In een gezamenlijke reactie geven de rectoren van de vijf Vlaamse universiteiten aan dat ze het probleem ‘erkennen en betreuren’, en dat ze de adviezen graag zullen meenemen in het verdere overleg. Wel willen ze kwijt dat hun personeelsbeleid in werkelijkheid iets genuanceerder is dan de petitie doet voorkomen.

Maar ze wijzen er wel op ‘dat de wetenschappelijke output de onderbouw vormt van de totale financiering van de universiteiten en de universiteiten moeten er zorg voor dragen dat dit belangrijk onderscheidend element ten opzichte van andere onderwijsvormen niet verloren gaat.’Anders ‘dreigen we te vervallen we in een schoolse benadering van een vergoeding per uur onderwijs.’

bron: De Morgen, TU Delta, UGent