Sommige tropische zeeslakken gebruiken insuline als vergif. Ze bezorgen langszwemmende vissen een acute hypoglycemie zodat ze zich makkelijker laten vangen, schrijven onderzoekers van de University of Utah in PNAS.

Het betreft onder meer Conus geographus, een soort die een gifcocktail aanmaakt die zelfs voor mensen dodelijk kan zijn. Al lijkt insuline in dát geval geen rol te spelen.

Zulk gif is een mengsel van eiwitten en in Utah hebben ze een poging gedaan de samenstelling te achterhalen.Dat deden ze door het zogeheten transcriptoom in de gifklieren te sequensen, dat is de complete collectie RNA die ter plekke ontstaat door selectief het DNA af te lezen. Uit dat RNA valt de aminozuurvolgorde van de gif-eiwitten te halen, en tevens de mengverhouding.

Daar kwamen onder meer twee sequenties uit die sprekend lijken op die van insuline. Die stof is bij elke diersoort een beetje anders en het gif-insuline is de kortste variant die ooit is aangetroffen, met slechts 43 aminozuurbouwstenen. Het lukte de onderzoekers om een redelijke hoeveelheid van deze insulinevariant te synthetiseren in het lab. Waarna toediening aan zebravisjes bewees dat het spul voldoende lijkt op vissen-insuline om de bloedsuikerspiegel van zo’n vis.

Het insulinepercentage in het gif bleek behoorlijk hoog te zijn, en dat sluit weer aan op wat we weten over de jachttechniek van C. geographus. De soort gebruikt een uitstulping van de mondholte als een soort visnet. Lang geleden is al waargenomen dat vissen al versuft raken wanneer ze in de buurt komen. De slak lijkt daar een deelverzameling van zijn gif voor te gebruiken die wel wordt aangeduid als ‘nirvana cabal’. Kennelijk maakt de insuline daar deel van uit.

Inderdaad vind je die insuline ook terug bij C. tulipa, een familielid dat op dezelfde manier jaagt. Maar er zijn ook Conus-soorten die jagen met een soort toxische harpoen en daarvoor de vis niet eerst hoeven te verlammen; hun gifklieren maken géén insuline aan. Weer andere soorten eten geen vissen maar wormen of andere weekdieren, en die blijken prompt een vorm van insuline aan te maken die dáár effect op heeft.

Vogens de onderzoekers is het meer dan een curiositeit. Het slakkeninsuline bevat waarschijnlijk het minimale aantal aminozuren dat nodig is om op efficiënte maar botte wijze glucose af te breken. Menselijke insuline werkt veel verfijnder, en aan de verschillen met het slakkenproduct kun je aflezen wat precies de verfijningen zijn.

bron: University of Utah