Kalmerende middelen in het milieu zijn goed voor de vissen. Dat suggereert althans een Zweedse studie in het tijdschrift Environmental Research Letters.

Vilgens Jonatan Klaminder en collega’s van de universiteit van Umeå bewijst het vooral dat traditionele ecotoxiciteitsstudies te sterk zijn gericht op het aantonen van schadelijke effecten. Als je proefopzet dusdanig is dat de niet aan medicijnen blootgestelde controlegroep het experiment altijd overleeft, merk je het niet als de wél blootgestelde dieren juist gezonder worden.

De Zweden kozen daarom voor een nieuwe strategie om het effect van oxazepam op baarzen (Perca fluvialitis) te onderzoeken. Oxazepam, een benzodiazepine, behoort tot de geneesmiddelen waarvan via het riool steeds grotere hoeveelheden in het milieu terecht komen, mede omdat de gebruikelijke rioolwaterzuiveringstechnieken ze niet tegenhouden.

Als studiemateriaal gebruikten ze ten eerste een grote hoeveelheid eitjes die nog niet waren uitgekomen, en ten tweede enkele honderden tweejarige vissen die zojuist hadden overwinterd in een bevroren meer. In beide levensstadia zijn baarzen relatief kwetsbaar, en mag je verwachten dat een deel het uiteindelijk niet overleeft.

In het lab stelden ze een deel van die baarzen bloot aan 1,9 microgram oxazepam per liter, een concentratie die representatief is voor de uitlaat van een rioolwaterzuivering. Een andere groep kreeg een overdosis van 1.000 microgram per liter, de rest kreeg niets. Daarnaast kregen alle vissen ruim voldoende zoöplankton te eten.

Resultaat: in alle gevallen was de sterfte groot, maar de tweejarige baarzen die oxazepam hadden gekregen maakten een significant grotere kans om het experiment te overleven. Voor de eitjes gold dat in beperkte mate: alleen de overdosis had duidelijk effect.

Hoe het kan weten de Zweden ook niet, maar ze hebben wel een vermoeden. Bij eerdere experimenten bleken baarzen van oxazepam niet te kalmeren maar juist agressiever en minder sociaal te worden. Gevolg is wellicht dat ze de tijd, die ze anders aan sociale contacten met hun soortgenoten besteden, gaan steken in het zoeken naar voedsel, wat inderdaad de sterftekans zou kunnen verminderen.

Of dit ook goed is voor de rest van het ecosysteem, is een héle interessante vraag.

bron: naturenews