De verspreiding van malaria is in principe te remmen door mannetjesmuggen te behandelen met RNA dat de spermaproductie stopt maar de potentie onbeschadigd laat. Britse onderzoekers hebben dat met succes uitgeprobeerd, zo schrijven ze in PNAS.

De strategie berust op het feit dat vrouwtjes-malariamuggen (Anopheles gambiae) maar één keer in hun leven paren. Zodra ze het idee hebben dat ze zijn bevrucht, gaan ze aan hun eieren werken. Aan verdere avances van andere mannetjesmuggen hebben ze dan geen behoefte meer.

Als een percentage van de beschikbare mannetjes onvruchtbaar is, legt een deel van de vrouwtjes dus onbevruchte eieren en komen er minder muggenlarven ter wereld. Eerder heeft men geprobeerd dit te bereiken door mannetjes te bestralen, en ze dan in het wild uit te zetten. Bij sommige andere insektenplagen werkt dit prima, maar niet bij malariamuggen: de mannetjes worden niet alleen steriel maar ook zò slap dat ze met hun baltsgedrag niet meer tegen gezondere soortgenoten kunnen concurreren.

Flaminia Catteruccia (Imperial College, Londen) en collega’s hebben nu uitgeprobeerd wat er gebeurt als je muggen een vorm van RNAi-therapie geeft die de vorming van sperma stillegt. Dit gebeurt door in het embryonale stadium een RNA-fragment te injecteren dat het zpg-gen blokkeert, dat verantwoordelijk is voor de differentiatie van bepaalde kiemcellen.

De proeven wijzen uit dat deze mannetjesmuggen verder volkomen normaal functioneren. Zo normaal zelfs dat de vrouwtjes niet merken dat met het zaadvocht geen sperma meekomt, en zich verder gedragen alsof ze gewoon bevrucht zijn.

Catterucci tekent er wel bij aan dat het niet meer is dan een proof of principle, en dat de gebruikte methode in de praktijk kansloos is. Je moet namelijk elk muggenembryo afzonderlijk met RNA injecteren. Daarblij blijkt de slaagkans maar 1 procent te zijn: om 100 steriele mannetjes in handen te krijgen moesten 10.000 embryo’s worden behandeld.

En met steriele muggen is het uiteraard lastig verder kweken.

bron: BBC News, Imperial College