Er bestaat een statistisch verband tussen blootstelling aan het pesticide DDT en de kans op alzheimer. Bloedmonsters van bejaarden wijzen dat uit, schrijven Amerikaanse onderzoekers in JAMA Neurology.

De onderzoekers analyseerden het bloed van 86 alzheimerpatiënten met dat van 79 gezonde ouderen. Daarbij keken ze primair naar DDE (1,1-dichloor-2,2-bis(4-chloorfenyl)etheen), de belangrijkste metaboliet van DDT (1,1,1-trichloor-2,2-bis(4-chloorfenyl)etháán, dus). De halfwaardetijd van DDT in het lichaam is minstens een jaar of zes en die van DDE is nog een paar jaar langer.

Resultaat: de alzheimerpatiënten hadden gemiddeld bijna vier keer zo veel DDE in hun bloed als de gezonde controlepersonen.

Er zaten er ook een paar tussen met een hoge DDE-concentratie en toch geen alzheimer (en omgekeerd) maar in de groep met de hoogste DDE-niveaus was de kans op alzheimer viermaal zo groot als bij de rest. Het doet vermoeden dat DDT/DDE niet de enige factor is die alzheimer veroorzaakt, maar dat het wel flink de kans verhoogt dat een zekere genetische aanleg voor de aandoening iemand uiteindelijk fataal wordt.

De onderzoekers zeggen per ongeluk op dit spoor te zijn gezet toen ze zochten naar een verband tussen de ziekte van Parkinson en een ander pesticide, HCH. Daarbij gebruikten ze alzheimerpatiënten als controlegroep, en bij de analyse viel op dat die meer DDE in hun bloed leken te hebben dan gemiddeld.

Het oorzakelijk verband is nog niet duidelijk. Maar de onderzoekers hebben wel wat zenuwweefselkweekjes blootgesteld aan DDT en DDE, en zagen een toename van de productie van het precursoreiwit waaruit de typische alzheimer-bèta-amyloïdeplaques ontstaan.

Het zou kunnen verklaren waarom mensen meestal pas op hoge leeftijd alzheimer krijgen. DDT en DDE hopen zich in de loop van een mensenleven op in het lichaam. En hoewel het gebruik van DDT in de VS al 40 jaar verboden is vanwege schadelijke effecten op het milieu, is er nog zó veel van in dat milieu blijven hangen dat de concentratie in de mensheid nog altijd toeneemt - de inname blijft harder gaan dan de afbraak.

Het werpt intussen een ineressant ethisch vraagstuk op: is de oproep nog verdedigbaar om in sommige Afrikaanse landen tóch maar weer DDT te gaan spuiten, omdat de mensen daar anders doodgaan aan malaria voordat ze überhaupt aan alzheimer toekomen??? Wie het weet mag het zeggen.

bron: Emory Health Sciences