Artikel ingetrokken; mede-onderzoeker weggezet als fraudeur

Een artikel in het tijdschrift Blood, dat in 2001 verscheen onder supervisie van de Vlaamse stamcelonderzoekster Catherine Verfaillie, is door de University of Minnesota officieel ingetrokken. Een wetenschappelijke commissie heeft vastgesteld dat een van de auteurs, promovenda Morayma Reyes, zich indertijd schuldig heeft gemaakt aan vervalsing van onderzoeksgegevens.

Verfaillie zelf is vrijgesproken van wetenschappelijk wangedrag, maar krijgt wel het verwijt dat ze Reyes onvoldoende heeft op- en begeleid.

Verfaillie leidt sinds 2005 het stamcelinstituut van de K.U.Leuven. Die universiteit laat weten dat ze de conclusies niet betwist, en stelt vast dat de wetenschappelijke integriteit van Verfaillie er door is bevestigd.

De publicatie uit 2001 behandelde het kweken van verschillende soorten weefsel uit menselijke beenmergstamcellen. Voor Verfaillie was het de eerste stap naar wereldwijde roem. Tegenwoordig geldt ze als boegbeeld van het Belgische lifescience-onderzoek.

Een paar jaar later ontdekte de redactie van het weekblad New Scientist echter dat illustraties uit het artikel eerder waren gebruikt in een Amerikaans octrooi, en dat ze daar iets totaal anders moesten voorstellen. Een andere foto kwam in hetzelfde artikel nog een keer terug, maar dan gespiegeld en met een ander bijschrift. Daarmee hield het niet op: de onderzoekscommissie heeft ontdekt dat nog vier figuren grafisch waren bewerkt en dat van een vijfde geen onderliggende data zijn terug te vinden.

Met de afbeeldingen in een ander artikel in het Journal of Clinical Investigation is ook het nodige mis, maar wangedrag acht de commissie daar niet bewezen.

Reyes, die inmiddels werkzaam is aan de University of Washington in Seattle, houdt vol dat ze onschuldig is. “Het waren vergissingen veroorzaakt door onervarenheid, onvoldoende opleiding en gebrek aan duidelijke normen voor het omgaan met digitale beelden”, heeft ze New Scientist laten weten.

bron: NewScientist.com, Het Laatste Nieuws, De Standaard