Slordig invriezen deert sperma niet: nieuwe kans voor de mammoet?

Uit een muis, die vijftien jaar is bewaard bij twintig graden onder nul, zijn spermacellen te winnen die nog prima in staat zijn om een verse eicel te bevruchten. Dat stelt de Japanse onderzoeker Atsuo Ogura in PNAS. Hij gaat nu kijken of het ook lukt met een wolharige mammoet die tienduizend jaar in de Siberische permafrost heeft gezeten.

Gewoonlijk wordt sperma vóór het invriezen uit de testikels gehaald en chemisch voorbewerkt om beschadiging door ijskristallen te voorkomen. Na ontdooiing is de kans dan redelijk groot dat er nog een eicel mee valt te bevruchten.

Ogura en zijn collega’s wilden kijken of het eenvoudiger kon. Ze legden complete testikels in de diepvries, of desnoods een hele muis. Zoals verwacht overleefde het sperma de behandeling niet, en raakten de celmembranen ernstig beschadigd.

Voor de vruchtbaarheid bleek het echter niet zo veel uit te maken. Werden eicellen geïnjecteerd met zo’n diepvriesspermacel, dan begonnen ze zich in tachtig procent van de gevallen braaf te delen. Werden ze daarna teruggeplaatst in een vrouwtjesmuis, dan leverde dat in 21 procent van de gevallen een gezonde muizenbaby op. Echt zwaar beschadigd was het DNA dus niet.

Ogura durft niet te beloven dat het met die mammoet gaat lukken. Dat beest was veel groter dus het invriezen moet veel langzamer zijn gegaan, en wellicht was het sperma toen al door bacteriën aangetast. Bovendien zijn er geen mammoet-eicellen meer beschikbaar en zou de wetenschap zich moeten behelpen met een donatie van een hedendaagse olifant.