In de VS is een vaccin ontwikkeld dat het immuunsysteem opzet tegen borst- en alvleeskliertumoren. Bij muizen werkt het alvast uitstekend, zo valt deze week te lezen op de website van PNAS.

Volgens Sandra Gendler (Mayo Clinic, vestiging Arizona) en collega’s zou het vaccin zou therapeutisch kunnen worden gebruikt, maar ook preventief kunnen worden gegeven aan mensen met een verhoogd risico.

Het idee achter het vaccin is dat de eiwitten zichzelf plegen te coaten met suikermoleculen, en dat dat bij tumorcellen vaak duidelijk andere suikers zijn dan bij gezonde cellen. In principe hoort het immuunsysteem die afwijkende suikers te herkennen en er actie tegen te ondernemen. Het probleem is alleen dat dat in de praktijk zelden gebeurt: meestal worden tumoren niet als ‘lichaamsvreemd’ beschouwd.

Vandaar dat het nu ontwikkelde vaccin bestaat uit 3 delen. Deel 1 zorgt dat de tumorcel wordt aangezien voor een bacteriële infectie, deel 2 genereert de antilichamen en daarna stuurt deel 3 de witte bloedlichaampjes (lymfocyten) achter die antilichamen aan.

Het doeleiwit is een mucine, genaamd MUC1. Volgens dr. Gendler is dit te vinden op 70 procent van alle dodelijke tumoren. Bij sommige vormen van kanker, zoals borst-, alvleesklier- en eierstokkanker en multiple myeloom, zie je het zelfs in meer dan 90 procent van de gevallen terug. En MUC1 is bedekt met suikermoleculen die duidelijk korter zijn dan gemiddeld.

De onderzoekers hebben het uitgeprobeerd op muizen met een zelfbedachte genetische modificatie die tumoren met een duidelijke MUC1-overexpressie oplevert. Zoals gezegd, werden die tumoren dankzij het vaccin ‘dramatisch’ kleiner.

Momenteel wordt het vaccin in vitro uitgeprobeerd op kweekjes van menselijk weefsel. Als alles goed gaat hopen de onderzoekers eind 2013 aan de eerste klinische tests te kunnen beginnen.

Bron: Mayo Clinic