Het langverwachte universele antilichaam tegen H3- en H7- influenza is gevonden, en opnieuw is het Crucell dat met de eer gaat strijken. Dat valt op te maken uit een publicatie die donderdag door Science online is gezet.

Ruim twee jaar geleden kwam het Leidse biotechbedrijf al met een universeel antilichaam tegen H1- en H5- influenzastammen. In combinatie met de nieuwste vondst (nummer CR8020) moet het uiteindelijk mogelijk zijn een griepvaccin te maken dat bescherming biedt tegen (vrijwel) alle bekende vormen van influenza.

In eerste instantie mikt Crucell overigens niet op zo’n vaccin maar op een antilichaamtherapie voor mensen die al besmet zijn, dus net zoiets als Tamiflu maar hopelijk een heel stuk effectiever.

Beide antilichamen zijn ontwikkeld in samenwerking met het Scripps Research Institute in La Jolla, Californië, en ze werken eigenlijk precies hetzelfde. Ze mikken op de ‘stam’ van het haemagglutinine-eiwit, het onderdeel van het virus dat dient om door celmembranen heen te dringen. De kop van dat eiwit muteert voortdurend maar de stam is tamelijk ongevoelig voor evolutie, zodat er maar een paar varianten bestaan. Het vorige antilichaam, genaamd CR6261, paste op één versie van de stam; CR8020 past op de tweede algemeen vookomende variant.

De huidige vaccins werken vrijwel allemaal in op de snel muterende kop van het eiwit. Vandaar dat elk vaccin maar tegen één specifieke influenzavirusstam werkt. In de praktijk wordt de jaarlijkse griepgolf elk jaar door een andere stam veroorzaakt, zodat je ook elk jaar iedereen opnieuw moet inenten en daarbij telkens moet gokken welke stam het dit keer zal worden.

Overigens gan er nog jaren van klinische tests overheen eer de nieuwe antilichamen op de markt kunnen worden gebracht. De eerste proeven met CR6261 zouden binnenkort moeten beginnen, maar om proeven met CR8020 te plannen is het nog te vroeg.

bron: Crucell, Scripps