Uitgezaaide tumorcellen passen hun metabolisme aan aan hun nieuwe omgeving. Het is dus de vraag of je ze net zo moet bestrijden als de primaire tumor, schrijven Vlaamse onderzoekers in Cell Reports.

Tot nu toe is het juist wél de gewoonte om de behandeling van uitzaaiingen te baseren op de eigenschappen van die primaire tumor. Dat is ook de beste gok als je de details van die uitzaaiingen niet kent.

Het nu gepubliceerde onderzoek van Sarah-Maria Fendt en collega’s van de KU Leuven en het Vlaamse biotech-instituut VIB richtte zich specifiek op anaplerose. Dat zijn de processen die zorgen dat de citroenzuurcyclus wordt bijgevuld, zodat die weer nieuwe biomassa kan vormen. The twee belangrijkste zijn de omzetting van pyruvaat in oxaalacetaat door het enzym pyruvaatcarboxylase (PC) en die van glutamine in a-ketoglutaraat. Tumoren hebben de neiging te vertrouwen op een van de twee, en die keuze hangt af van het orgaan waarin ze ontstaan.

Bij borstkanker overheerst de glutamine-optie. Maar zaait die borstkanker uit naar de longen dan gaat PC daar een veel grotere rol spelen, melden Fendt en collega’s. Ze labelden glucose met de koolstofisotoop ¹³C en dienden die toe aan zogeheten 4T1-borstkankermuismodellen. Vervolgens maten ze in welke verhouding ze die ¹³C terugvonden in succinaat, pyruvaat en malaat, drie stoffen die een rol spelen in de citroenzuurcyclus. Uit die verhouding leidden ze af welke anaplerose-reactie overheerste.

De reden van die verschuiving is niet geheel duidelijk maar het lijkt er op dat in longweefsel relatief veel pyruvaat terecht komt in de mitochondriën, waar PC actief is. Berekeningen laten zien dat het daarna puur een kwestie van enzymkinetiek zou kunnen zijn: er kan nog een tweede mechanisme achter zitten dat de productie van PC verhoogt, maar nodig is dat niet.

De auteurs wijzen er op dat er al klinische tests lopen met middelen die de glutamine-anaplerose moeten remmen. Bij déze uitzaaiingen zullen die dus wel niet werken.

Het doet vermoeden dat je altijd eerst moet kijken naar de rond zo’n uitzaaiing aanwezige voedingsstoffen, voordat je überhaupt dit soort medicatie probeert.

bron: VIB