Voor het eerst zijn menselijke eicellen verbouwd tot pluripotente stamcellen die zich ook nog onbeperkt verder willen delen. Het slechte nieuws is dat elke cel 3 stel chromosomen bevat in plaats van 2, zo valt deze week te lezen in Nature.

De techniek in kwestie staat bekend als ‘somatic cell nuclear transfer’ (SCNT). In feite is het een vorm van klonen. Het idee is dat je een eicel ontdoet van zijn eigen chromosomen, en er een set chromosomen uit bijvoorbeeld een volwassen huidcel voor in de plaats zet.

Probleem met deze techniek is dat het maar bij een beperkt aantal diersoorten vlot lijkt te lukken. Bij schapen bijvoorbeeld wel: kloonschaap Dolly is ooit op deze manier gemaakt. Maar bij mensen gaat het veel moeizamer. De Koreaanse onderzoeker Hwang Woo-suk heeft ooit beweerd dat hij het kunstje beheerste, maar zoals bekend heeft die man een nogal rijke fantasie.

Scott Noggle, Dieter Egli en collega’s (New York Stem Cell Foundation Laboratory) hebben het nu opnieuw geprobeerd. Ook zij concludeerden dat de celdeling van zo’n gemodificeerde eicel na een paar keer stopt, en dat je zo te weinig stamcellen in handen krijgt om er iets nuttigs mee te kunnen doen.

Maar als ze de nieuwe chromosomen inbouwden terwijl ze de oorspronkelijke celkern van de eicel gewoon lieten zitten, dan bleek de celdeling op z’n minst door te gaan tot het blastocyst-stadium: een klontje van een paar honderd cellen.

Op zich heb je daar nog steeds niets aan omdat elke cel dus 3 complete sets chromosomen bevat: 2 van de huidcel en 1 van de eicel. Wat er gebeurt als je verder doorknutselt met dit soort cellen is een interessant gedachtenexperiment dat uitwerking tot een sciencefictionfilm verdient, maar in de praktijk kun je het maar beter niet uitproberen.

Maar het is wel interessant om te weten dat de verwijdering van de eicelkern dus kennelijk de belangrijkste reden is dat dit soort kloon-experimenten plegen te mislukken. Het volgende agendapunt is om te ontdekken waarom die celkern nu precies zo belangrijk is, en of je hem kunt vervangen door iets uit een potje.

In een redactioneel commentaar waarschuwt Nature dat de Verenigde Naties beter snel kunnen gaan nadenken over regelgeving rond het onderwerp, voordat er een dictator opstaat die zichzelf via kloontechnieken het eeuwige leven aanmeet.

Voor die tijd moet eerst nog de ethische discussie worden afgewerkt over de vraag of het gerechtvaardigd is, dat Egli een aantal vrouwen heeft betaald voor eiceldonaties. De meningen daarover zijn verdeeld, al zijn er al geluiden dat het altijd nog beter is dan niet betalen.

bron: Nature