Het jaar 2010 was geen goed jaar voor onderzoek en ontwikkeling in Nederland. Het onderzoeksbudget van de top 30 van R&D-bedrijven daalde opnieuw, nu met gemiddeld 3 procent. Bij de onderzoeksinstituten bedroeg de daling 4,3 procent. Dat blijkt uit de R&D-cijfers die Technisch Weekblad jaarlijks verzamelt.

De daling van het R&D-budget bij de meest onderzoeksintensieve bedrijven in Nederland volgt na de forse klap in 2009. In dat jaar gingen de R&D-uitgaven met maar liefst 17 procent omlaag. Bij de onderzoeksinstituten was 2009 juist een beter jaar. Na een groei van 4 procent in 2009 moest het budget in 2010 weer gemiddeld met 4,3 naar beneden worden bijgesteld.

Het bedrijf waar de R&D-uitgaven relatief het meest stegen (+41 procent) was Crucell. De Amerikaanse farmaceutische gigant Johnson & Johnson nam in oktober 2010 het grootste deel over van de aandelen van het Nederlandse life sciences bedrijf, dat een goed jaar had, met een aanzienlijke groei van de totale productverkoop en licentie-inkomsten.

In de top 5 waren weinig veranderingen. Alleen DSM schoof een plek op ten koste van NXP. Shell, dat net als vorig jaar alleen wereldwijde cijfers aanleverde, is dit jaar wel in de lijst opgenomen en komt binnen op plaats 3. De R&D-uitgaven van Shell in Nederland zijn geschat op basis van het aantal R&D-medewerkers dat hier werkt in vergelijking met die in het buitenland.

Volgens een woordvoerster van Philips, het bedrijf dat al sinds jaar en dag de top 30 aanvoert, is de daling in R&D-uitgaven dit jaar geen direct gevolg meer van de crisis. ‘Wij ontplooien zeker niet minder initiatieven, maar er zijn veel vacatures. Het werven van talent is in Nederland gewoon een probleem.’ Opvallend genoeg ging het gemiddeld aantal R&D-medewerkers in de bedrijfs-top 30 wel omhoog met 1 procent.

De daling van de budgetten van onderzoeksinstituten lijkt een voorbode van wat komen gaat in 2011, als de bezuinigingen van de overheid in de volle omvang duidelijk worden. De instituten zullen wellicht vanuit de 3e geldstroom (het bedrijfsleven) hun onderzoeksbudget willen opkrikken. Dat is in 2010 nog niet gemakkelijk gebleken. Het percentage van financiering uit de 3e geldstroom (48 procent) bleef gelijk ten opzichte van het jaar ervoor. Ook de top 5 van onderzoeksinstituten bleef gelijk met 2009.

De top 30 van R&D bedrijven was in 2010 goed voor in totaal 5557 octrooien. Uit de top 30 van onderzoeksinstituten kwamen in totaal 47 spin-off bedrijven voort.

Klik hier voor de tabellen met de top 30 R&D-bedrijven en top 30 Kennis- en onderzoeksinstituten 2011.