Voor het eerst is een molecuul vernoemd naar een stoomlocomotief. ‘Mallard Blue’ is een kleurstof die zich selectief bindt aan het antistollingsmiddel heparine, melden onderzoekers van de universiteit van York in het Journal of the American Chemical Society.

Het idee is dat je hiermee eenvoudig en snel de heparineconcentratie in menselijk bloedserum kunt bepalen, wat van levensbelang kan zijn tijdens complexe chirurgische ingrepen.

Mallardblauw wordt omschreven als een arginine-gefunctionaliseerd thionine. Een combinatie dus van enkele aminozuren. Plaatjes laten zien dat het molecuul zich als het ware rond een heparinemolecuul (een zeer complexe suiker) kan slingeren. Daarbij verschuift het UV/Vis-spectrum aanzienlijk, zodat je met een spectrometer de heparineconcentratie kunt bijhouden.

Daarbij is het bijzondere dat Mallardblauw zich in zowat élke waterige oplossing, die je in een medische context kunt bedenken, selectief aan heparine bindt en niet aan verwante suikers. En dat het spul beter presteert dan kleurstoffen zoals azuur A die men nu nog voor deze analyse gebruikt.

Een bijbehorende gebruiksvriendelijke spectrometer die je naast het bed van de patiënt kunt neerzetten, moeten de onderzoekers overigens nog bedenken.

De kleurstof is vernoemd naar de trots van het plaatselijke spoorwegmuseum, die toevalligerwijs is geschilderd in vrijwel dezelfde kleur blauw. Deze ‘Mallard’ (letterlijk ‘Wilde Eend’) werd in 1938 beroemd door 203 km/h te halen, een wereldrecord voor stoomtreinen dat officieel nooit gebroken is. Omdat het precies 75 jaar geleden is, bouwt het museum dit jaar een feestje rond de loc.

Het molecuul is er naar vernoemd omdat het volgens onderzoeksleider prof. Dave Smith “een vergelijkbare doorbraak betekent qua prestaties.” Met andere woorden: de analyse gaat met een rotgang.

Spoorliefhebbers zullen er op wijzen dat ze de blauwe tint van de loc niet kennen als ‘Mallard blue’ maar als ‘Garter blue’. Die naam schijnt weer te verwijzen naar de versierselen van de ridderorde van de Kousenband. Maar dat zal Smith vast niet weten.

bron: University of York