Na 50 jaar verklaring voor ‘Softenonkinderen’ gevonden

Dat gebruik van thalidomide tijdens de zwangerschap kan leiden tot een kind met ernstige geboortedefecten, is te wijten aan een metaboliet genaamd CPS49 die de vorming van bloedvaten remt. Dat meldt Neil Vargesson (University of Aberdeen, Schotland) op de website van PNAS.

Thalidomide werd ooit verkocht onder de naam Softenon, als middel tegen misselijkheid in de eerste maanden van de zwangerschap. Rond 1960 leidde het tot een golf van mismaakte kinderen waarbij de onvolgroeide armen en benen het meest opvielen. In totaal schijnen zo’n 10.000 van deze ‘Softenonkinderen’ te zijn geboren voordat iemand het verband legde. Tegenwoordig wordt thalidomide alleen nog voorgeschreven als middel tegen lepra en multiple myeloom (een vorm van kanker), met de strikte waarschuwing om het nóóit tijdens de zwangerschap te gebruiken.

Wat er precies foutliep met Softenon bleek erg moeilijk te achterhalen. In de literatuur vond Vargesson meer dan 30 verschillende hypotheses. Vast staat dat dat de problemen pas beginnen wanneer thalidomide wordt afgebroken in de lever. Maar daarbij kunnen meer dan 100 metabolieten ontstaan die in principe allemaal verantwoordelijk kunnen zijn voor de misvorming. Alleen, of in combinaties.

Bovendien blijken labratten en -muizen veel minder gevoelig voor thalidomide dan mensen.

Vargesson heeft nu een hele reeks van de metabolieten uitgeprobeerd op kippen, een diersoort die wél overgevoelig voor thalidomide is. Het leverde één verbinding op, genaamd CPS49, die inderdaad ernstige geboortedefecten oplevert. En wanneer je het toedient op het juiste moment blijkt het inderdaad alleen de ontwikkeling van de ledematen te beïnvloeden en de rest van het embryo ongemoeid te laten.

Van CPS49 was al bekend dat het de vorming van bloedvaten (angiogenese) remt. In de ledematen begint die angiogenese altijd wat later dan in de rest van een embryo. Het effect van thalidomide hangt dus af van het moment waarop de aanstaande moeder het begint te slikken: óf het leidt tot een miskraam, óf het embryo overleeft het maar raakt misvormd.

bron: naturenews