Vissen hebben aanleg om landdieren te worden

Primitieve vissen bezitten het genetische mechanisme dat nodig is om in viervoeters te veranderen. Ze houden het liever bij vinnen omdat er toch water genoeg is, zo suggereert een publicatie in Nature.

Het Amerikaanse onderzoek vormt een aanwijzing dat de evolutie van vinnen naar poten veel minder abrupt is verlopen, dan tot nu toe werd gedacht.

De studie richt zich op de zogeheten Hox-genen, waarvan bekend is dat ze essentieel zijn bij de vorming van ledematen aan een embryo. Bij landdieren komen deze genen in twee fasen tot expressie, waarbij de tenen tijdens de tweede fase worden gevormd. Zebravissen komen niet verder dan vinnen: de tweede fase blijft geheel achterwege.

De onderzoekers hebben nu echter gekeken naar primitieve steurachtigen (‘paddlefish’). In de vinnen van die vissen blijkt de tweede fase van de Hox-genen wel degelijk tot expressie te komen. Alleen niet op een manier die pootjes doet ontstaan.

Het vermoeden rijst dus dat het pootjesvormingsmechanisme heel geleidelijk is geëvolueerd. De daadwerkelijke tenen waren de laatste stap, die wellicht werd genomen toen enkele populaties gebrek aan zwemwater kregen. De zebravis zou dan juist een uitzondering zijn, die verderop in de evolutie het genetische mechanisme weer is kwijtgeraakt.

De hypothese lijkt te worden bevestigd door de fossiele resten van Tiktaalik roseae, drie jaar geleden. Die visachtige had nog geen poten, maar wel vinnen die sterk genoeg waren om er op te staan.

bron: BBC News