Radicaal nieuwe grondslag voor Rotterdams havengebied

Bouw in het Rotterdamse havengebied een gigantische ‘multifuel’-vergassingsinstallatie die alle binnenkomende brandstofstromen omzet in synthesegas. Distribueer dat synthesegas via een leidingnetwerk door de regio, voor universeel gebruik als energiebron én als grondstof voor de chemische industrie. Tijdens de KNCV-Voorjaarsbijeenkomst presenteerde onderzoeker Rob Stikkelman (TU Delft, Center for Port Innovation and Regional Development) dit radicale herstructureringsplan aan de verzamelde Nederlandse Procestechnologen.

Synthesegas is het mengsel van koolstofmonoxide en waterstof, dat ontstaat wanneer je willekeurige organische stoffen ‘vergast’. Dat wil zeggen dat je ze bij hoge temperatuur laat reageren met een zeer geringe hoeveelheid zuurstof. Dat gas kun je gebruiken als brandstof, maar je kunt er ookallerlei andere organische stoffen van maken, van methanol tot kunststoffen.

Volgens Stikkelman zit de winst in de flexibiliteit. De huidige centrales, raffinaderijen en chemische fabrieken zijn in hoge mate afhankelijk van één brandstof of een vast omlijnde mix van steenkool, aardolie, aardgas, biomassa en/of afval. Voor de vergasser zou het niet uit moeten maken welke koolwaterstof je er in gooit. Wordt de oliekraan dichtgedraaid of stelt de overheid de biobrandstofnormen bij, dan kun je het brandstofmengsel veranderen zonder dat de synthesegasafnemers er iets van merken.

Rotterdam zou zich zo kunnen presenteren als een locatie met een uiterst zekere energie- en grondstofvoorziening. Voor bedrijven zou dat zó aantrekkelijk moeten zijn dat ze de iets hogere kosten graag voor lief nemen.

Bovendien zou de aanwezigheid van een kant-en-klare synthesegasvoorziening kunnen inhouden dat de bouw van nieuwe chemische fabrieken aanmerkelijk goedkoper wordt. Dat geldt vooral voor processen die van nature werken met synthesegas: Stikkelman noemt de productie van synthetische GTL-brandstoffen via het Fischer-Tropschproces, maar ook de directe reductie van ijzererts tot metallisch ijzer als alternatief voor hoogovens.

De winst hangt af van de richting waarin de wereldeconomie, de geopolitieke stabiliteit en het milieubewustzijn zich ontwikkelen. Voorlopige berekeningen laten zien dat het de Rotterdamse haven in het beste geval meer dan tien miljard euro per jaar oplevert aan extra omzet. In het slechtste geval maakt het financieel nauwelijks uit of je het plan wel of niet doorzet.

Hij is bezig met een projectgroep van geïnteresseerde bedrijven. Deze zomer gaat die een nader haalbaarheidsonderzoek doen.