Eindelijk is duidelijk waarom sommige kikkers bestand zijn tegen de schimmelinfectie chytridiomycose, die wereldwijd amfibiepopulaties decimeert. Door bij het fokken te selecteren op deze mutatie kunnen sommige soorten wellicht nog worden gered, suggereren Anna Savage en Kelly Zamudio (Cornell University) in PNAS.

De mutatie blijkt te zitten in genen die te maken hebben met het ‘major histocompatibility complex’ (MHC), het onderdeel van het immuunsysteem dat ziekteverwekkers als zodanig identificeert en er een immuunrespons op afstuurt.

Normaal gesproken weten amfibieën-MHC‘szich kennelijk geen raad met de schimmel Batratochytrium dendrobatidis (kortweg Bd) die chytridiomycose verorzaakt. Gevolg is dat sommige kikker- en paddensoorten al helemaal zijn uitgestorven en nog veel meer soorten met uitsterven worden bedreigd naarmate de schimmel zich verder over de wereld uitbreidt.

Maar het gekke is dat er ook soorten zijn die er weinig of geen last van hebben. En een vergelijkend onderzoek met luipaardkikkers (Lithobates yavapaiensis) heeft nu duidelijk gemaakt waarom. Op 5 verschillende locaties in de staat Arizona werden deze kikkers gevangen en in het lab met de schimmel besmet. Ze gingen bijna allemaal dood, maar op 2 van de 5 locaties bleken ook kikkers voor te komen die binnen 2 weken geheel herstelden. Genetisch onderzoek leerde dat het aan hun MHC lag.

De onderzoekers vermoeden dat het een kwestie van evolutie is: de mutatie is ooit toevallig ontstaan en zorgde dat de betrokken kikker overleefde, net als zijn/haar nageslacht. Dankzij natuurlijke selectie beschikt inmiddels een redelijk percentage van de kikkerpopulatie over deze mutatie, wat op termijn waarschijnlijk de redding van de soort L. yavapaiensis betekent.

Vervolgonderzoek moet leren of andere resistente kikkersoorten hun voortbestaan aan dezelfde mutatie hebben te danken. Die zouden dus geluk hebben gehad dat ze muteerden voordat ze uitstierven. Salamanders hebben er over het algemeen ook minder last van, dus wellicht komt de mutatie daar eveneens voor.

De volgende stap is dan om te kijken naar het DNA van kikkers en padden, die nu al in gevangenschap worden gekweekt wegens totale verschimmeling van hun natuurlijke omgeving. Als daar exemplaren tussen zitten die de mutatie óók hebben, dan zou je daarmee verder kunnen kweken teneinde populaties te creëren die weer in het wild kunnen overleven.

bron: BBC News