Uit een speekselmonster is in minder dan 2 uur af te leiden of iemand is besmet met tuberculose én of die infectie resistent is tegen het veelgebruikte antibioticum rifampicine. Een enorme vooruitgang ten opzichte van de huidige tests, zo wordt gemeld in het New England Journal of Medicine.

De ‘Xpert MTB/RIF’-test is gebaseerd op het GeneXpert-platform van Cepheid uit Sunnyvale, California. GeneXpert spoort volautomatisch specifieke DNA-fragmenten op in ‘ruwe’ monsters, via real-time PCR. Het werkt met wegwerpcartridges die alle benodigde reagentia voor de PCR-procedure bevatten, en waar ook het monster in gaat. Van die cartridges passen er maximaal 16 tegelijk in de bijbehorende besturingsmodule.

Volgens mensen, die er mee gewerkt hebben, is het geheel net zo eenvoudig te bedienen als een espressomachine. De voorbehandeling van het speeksel blijft beperkt tot verdunning met een vloeistof waar een bactericide doorheen zit.

Met geld van onder meer de Bill & Melinda Gates Foundation is nu een cartridge gemaakt die een onderdeel uitvergroot van het rpoB-gen, dat specifiek is voor de tuberkelbacil Mycobacterium tuberculosis. Daarbij wordt tegelijk gekeken naar bepaalde mutaties die op rifampicineresistentie wijzen.

Veldtests hebben uitgewezen dat deze testmethode 98 procent van de tuberculosegevallen er uit pikt, en ook 98 procent van de resistentiegevallen. De huidige speekseltest, gebaseerd op bekijken onder de fluorescentiemicroscoop, mist in de praktijk de helft van de ziektegevallen en signaleert die resistentie helemaal niet.

Op kweek zetten van de bacterie levert een betrouwbaarder resultaat op, maar kost weken.

Zelfs bij patiënten die tevens met hiv zijn besmet, herkent de nieuwe test 72 procent van de tuberculosebesmettingen. De huidige speekseltest kijkt ook daar overheen.

Nadeel zou kunnen zijn dat de nieuwe test ongetwijfeld duurder is. Ook is het GeneXpert-systeem tot nu toe alleen uitgeprobeerd in redelijk goed uitgeruste labs met een betrouwbare stroomvoorziening, en niet in de armoe die gebieden met veel tuberculose en hiv meestal kenmerkt.

bron: naturenews