Microscopie op nanoschaal, multifunctionele waterkeringen, een nieuw type zonnecel, betere mens-robotinteractie en reparatie van verstoring van de menselijke biologische klok.

Technologiestichting STW stopt 22 miljoen euro in vijf nieuwe onderzoeksprogramma’s. ‘Deze programma’s zijn compleet nieuw’, zegt STW-coördinator Cor de Boer. ‘Ze sluiten aan bij de tien topsectoren die het huidige kabinet heeft benoemd, zoals life sciences, water, hightech systemen, chemie, agrofood, tuinbouw, creatieve industrie, energie en logistiek.’

Sinds kort heeft ook ‘het binnenhalen van hoofdkantoren’ het predicaat ‘topsector’. Een topsector moet niet alleen garant staan voor wetenschappelijke kwaliteit en maatschappelijke toepasbaarheid, maar dient ook van strategisch belang te zijn. ‘Als je denkt aan werkgelegenheid en wellicht het vestigen van een r&d-afdeling, valt het binnenhalen van hoofdkantoren te begrijpen’, aldus De Boer, die evenwel niet denkt dat er onderzoeksgeld naar de nieuwe topsector zal gaan.

Het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (ELI) heeft voor deze kabinetsperiode in totaal anderhalf miljard euro voor de tien topsectoren uitgetrokken. De nu gefinancierde programma’s zijn opgebouwd uit meerdere projecten en hebben een looptijd van zes jaar. In totaal zijn bijna honderd groepen betrokken. Twintig universitaire onderzoeksgroepen zijn van de partij, 24 kennisinstellingen participeren en 52 gebruikers van de te verwachten kennis doen mee.

Naast de 22 miljoen euro van de overheid stopt het bedrijfsleven 6 miljoen euro in de onderzoeksprogramma’s. De beoogde gebruikers van de kennis leveren vooral een bijdrage in de vorm van menskracht. De meest hightech mkb-bedrijven stationeren medewerkers op de onderzoekslocatie waar ze samenwerken met hun universitaire collega’s, aldus STW.

Wat betreft aantallen betrokkenen spant het onderzoek naar de multifunctionele waterkeringen de kroon. De TU Delft is programmaleider. Daarnaast zijn nog twee universiteiten betrokken, alsook vijf kennisinstellingen (waarvan twee in het buitenland), vier bedrijven, zes regionale en vier landelijke bestuurs- of beleidsorganen. De waterkeringen moeten enerzijds betrouwbare bescherming bieden tegen de verwachte extremere waterstanden. Anderzijds moeten ze waar mogelijk bijdragen aan infrastructuur, ecologie, woonomgeving, bedrijvigheid en recreatie.

STW werkt al langere tijd volgens de nu alom omarmde werkwijze, waarbij niet alleen de overheid maar ook bedrijfsleven en kennisinstellingen een duit in het zakje doen middels geld, onderzoeksapparatuur of menskracht. Voor de ronde van dit jaar die in 2012 tot honorering van nieuwe onderzoeksprogramma’s moet leiden, kunnen voorstellen worden ingediend, aldus STW.