Diwaterstofsulfide blijkt een belangrijke schakel in de signaleringsketen, die bepaalt of gestreste cellen zichzelf uitschakelen of niet. Of je alzheimer en parkinson kunt voorkomen door hiermee te spelen is een heel interessante vraag, suggereert Nicholas Tonks (Cold Spring Harbor Lab, VS) in Science Signaling.

‘Something rotten never smelled so sweet’, aldus het persbericht, verwijzend naar de rotte-eierenlucht waar je nu eenmaal als eerste aan denkt wanneer het over H₂S gaat.

Het verhaal komt er op neer dat het gas zich kan binden aan een cysteïnebouwsteen in het functionele gedeelte van PTP1B, een proteïnetyrosinefosfatase-enzym. Deze reactie is reversibel: daalt de H₂S-concentratie, dan wordt PTP1B er vanzelf weer van bevrijd.

PTP1B inactiveert weer een ander enzym genaamd PERK, wat een afkorting is voor protein kinase-like endoplasmic reticulum kinase. Dat gebeurt door een fosfaatgroep van een tyrosinebouwsteen (nummer 619) van PERK af te trekken. Maar zolang er H₂S aan gebonden zit, is PTP1B hier even niet toe in staat.

PERK kan op zo’n moment dus doorgaan met het vervullen van zijn taak, namelijk ingrijpen wanneer de cel een overmaat aan fout gevouwen eiwitten produceert. Dat laatste gebeurt wanneer het endoplasmatisch reticulum in een dermate hoog tempo eiwitten gaat aanmaken, dat ze de tijd niet meer krijgen om het subtiel georkestreerde vouwproces correct te doorlopen.

Als de cel gestrest raakt door al die mislukte eiwitten, dan gaat hij kennelijk een beetje H₂S produceren. Hierdoor wordt PTP1B geinactiveerd en kan PERK de eiwitproductie op een lager pitje zetten. Het alternatief is dat de cel zichzelf totaal vergiftigt met die eiwitten en uiteindelijk tot apoptose oftewel zelfdoding wordt gedreven.

Dat H₂S in het lichaam de een of andere signaalfunctie heeft was al langer duidelijk, maar over de aard van die signaalfunctie was tot nu toe maar heel weinig bekend. Waarschijnlijk is dit ook nog maar een tipje van de sluier.

Bekend is natuurlijk wel dat ziektes als alzheimer en parkinson alles te maken hebben met overproductie van slecht gevouwen eiwitten. Wat het verband met de H₂S-signalering is, wordt nu nader onderzocht.

Bron: Cold Spring Harbor Lab