Een klein clubje wetenschappers bepaalt welke publicaties over stamcellen wel en niet in toptijdschriften mogen verschijnen. En die keuze heeft weinig te maken met de inhoudelijke kwaliteit en des te meer met de belangen van de reviewers, meldt de Britse omroep BBC.

De omroep citeert prof. Robin Lovell-Badge, van het National Institute for Medical Research. Die stelt dat er sprake is van een ‘kliek’ van een groepje ‘dat zichzelf heel erg belangrijk vindt’.

Aangehaald wordt een open brief die een internationaal gezelschap van 14 stamcelonderzoekers in juli vorig jaar verstuurde naar de hoofdredacteuren van Nature, Science en andere topbladen. Daarin werd geklaagd dat er soms overdreven aandacht wordt geschonken aan artikelen waar fouten in staan of die qua innovatie niet zo veel voorstellen, terwijl publicatie van écht originele ideeën wordt uitgesteld of geweigerd.

De BBC citeert de ‘corresponding author’ van die brief, prof. Austin Smith uit Cambridge. Die stelt dat het probleem alleen maar erger wordt. Hij geeft de schuld aan het ‘publish or perish’-systeem: met wel of niet publiceren zijn dusdanig grote financiële belangen gemoeid dat het ‘moeilijk is voor sommige mensen om objectief te blijven’.

Hij en Lovell-Badge vermoeden dat sommige reviewers publicaties vertragen door negatief commentaar terug te sturen of zinloze aanvullende experimenten te eisen. In de tussentijd kunnen vrindjes, die aan hetzelfde onderwerp werken, dan snel hun eigen onderzoek laten publiceren.

In een reactie wijst Nature-hoofdredacteur Philip Campbell er intussen op dat hij vorig jaar zo’n 400 verschillende reviewers aan het werk heeft gezet binnen het vakgebied stamcellen en ontwikkelingbiologie, en dat er voortdurend vers bloed wordt aangeworven. Het idee van een ‘kliek’ is volgens hem dan ook volkomen uit de lucht gegrepen.

Wanneer er een patroon lijkt te zitten in de vertragingen die een referee veroorzaakt, dan grijpt hij naar eigen zeggen meteen in.

Maar volgens Lovell-Badge zijn redacteuren van toptijdschriften veel te afhankelijk geworden van sommige referees om ze voor het hoofd te durven stoten. Het zijn vaak namelijk tevens zélf auteurs, en als ze boos worden lopen ze met hun eigen artikelen naar een ander.

De waarheid zal wel weer ergens in het midden liggen.

bron: BBC News