Stel, u bent een brave accountant. Een van uw cliënten, een rijke weduwe, blijkt uw passie voor toneelspel te delen. Op een mooie septemberavond gaat u langs om bij een kopje thee enkele sleutelscènes uit Lady Chatterley’s Lover door te nemen. Terwijl zij zichzelf weer aankleedt gaat u er vliegensvlug vandoor: uw vrouw zit immers te wachten. In de haast trekt u de voordeur niet goed dicht. Een onverlaat benut dit buitenkansje om binnen te dringen en een gruwelijke moord te plegen.

De politie verdenkt u meteen, maar heeft uiteraard geen bewijs. In uw onschuld verzwijgt u uw laatste bezoekje omdat u anders iets te veel hebt uit te leggen. En dan duikt ineens een forensisch expert op die uw DNA aantreft op de blouse van het slachtoffer, concludeert dat u dús de moordenaar moet zijn, en bovendien een drie keer vlottere babbel heeft dan uw advocaat. Kortom: u hangt. En als u volhoudt dat u onschuldig bent, concludeert iedereen simpelweg dat u inderdaad goed kunt toneelspelen.

Jawel, de Deventer-moordzaak. Tijdens de KNCV Voorjaarsbijeenkomst deed de expert in kwestie, Richard Eikelenboom, zijn betoog voor de rechtbank nog eens dunnetjes over. En opnieuw wist hij zowat de hele zaal te overtuigen. Inderdaad is er geen speld tussen zijn labanalyses te krijgen: de accountant moet de weduwe ooit letterlijk in de kraag hebben gegrepen, anders kon zijn DNA daar nooit zitten. Ook verder klinkt zijn redenering plausibel. Geen sporen van braak, dus de dader was een bekende. De weduwe verkleedde zich driemaal daags dus de bloedvlek moet van vlak vóór de moord zijn. En wie kan het ánders hebben gedaan?

Ondergetekende moet toegeven dat hij zich in eerste instantie ook door dit pleidooi heeft laten inpakken. Maar achteraf komen de twijfels. Het DNA bewijst contact, maar niet de moord. De rest is net zo speculatief als het begin van dit stukje. Eikelenboom geeft zelf toe dat zijn aanpak, waarbij de context nadrukkelijk meespeelt bij de beoordeling van sporen, binnen de forensische wetenschap niet onomstreden is. En terecht: wetenschappelijk kun je het nauwelijks noemen.

De accountant heeft zijn straf inmiddels uitgezeten en hoopt alsnog zijn onschuld te bewijzen. En al lijkt de kans miniem, het blijft mogelijk dat hij er écht op een ongelofelijke manier is ingeluisd. In dat geval heeft Richard Eikelenboom heel wat op zijn geweten. En heeft hij vooral bewezen dat je jezelf als DNA-onderzoeker beter kunt beperken tot je eigen stiel.

adijkgraaf@c2w.nl

Bron: C2W10, 16 mei 2009