Farmaceutische industrie geeft onverdachte publicaties mogelijk toch nog eigen draai

In het lijstje auteurs van medisch-wetenschappelijke publicaties ontbreekt vaak de naam van de statisticus, die de gegevens van de klinische tests heeft geanalyseerd. Terwijl die statisticus alle ruimte heeft om die gegevens subjectief te interpreteren. Mogelijk is dit de manier waarop de farmaceutische industrie tegenwoordig de door haar betaalde studies manipuleert, zo suggereert Peter Gøtzsche (Nordic Cochrane Centre, Kopenhagen) deze week in PLoS Medicine.

In de ogen van veel wetenschappers is een publicatie weinig waard als een van de auteurs op de loonlijst staat van het bedrijf dat het onderzoek heeft gesponsord. Redacties van wetenschappelijke tijdschriften hebben de laatste tijd al maatregelen genomen om te voorkomen dat zulke namen stiekem worden weggelaten. Maar statistici opereerden altijd al op de achtergrond, en op hun rol lijkt nog bijna niemand te hebben gelet.

Gøtzsche heeft 44 onderzoeken geanalyseerd die in peer-reviewed tijdschriften zijn gepubliceerd, en waarvan bekend is dat ze door de farmaceutische industrie waren betaald. In 33 gevallen bleken er medewerkers te ontbreken aan het lijstje van auteurs. In 31 van die gevallen betrof het de statisticus.

Meestal stond er in de kleine lettertjes gewoon bij dat die statisticus door de sponsor was aangeleverd.

Gøtzsche wijst er op dat statistici degenen zijn die de notities van artsen omwerken tot een tabelletje. De interpretatie van zulke notities is altijd enigszins subjectief. Gøtzsche kan het niet bewijzen, maar hij acht het heel goed mogelijk dat bedrijven onafhankelijke wetenschappers inschakelen om geloofwaardig onderzoek te doen, maar wél een onzichtbare statisticus inhuren die heimelijk de boel een beetje kleurt.

Het Journal of the American Medical Association heeft het trucje al door. Daar geldt sinds 2005 de eis dat vóór publicatie een onafhankelijke statisticus alle gegevens nog eens moet nalopen.

Andere tijdschriften zijn nog niet zo ver.

bron: news@nature