Weer geen ‘harde’ chemicus in de prijzen

De Spinozapremies, ook wel de Nederlandse Nobelprijzen genoemd, gaan dit jaar naar microbioloog Willem de Vos (WUR), experimenteel fysicus Theo Rasing (RU), kinderneuroloog Marjo van der Knaap (VU) en letterkundige Joep Leerssen (UvA). Zij krijgen elk anderhalf miljoen euro voor onderzoek naar keuze, heeft gulle gever NWO maandag bekendgemaakt.

Voor de vierde keer op rij grijpt de ‘klassieke’ scheikunde daarmee naast de Spinozapremies. Ben Feringa was de laatste ‘harde chemicus’ die er eentje won, in 2004. Het is tevens de vierde keer op rij dat er een Spinozapremie naar een natuurkundige gaat.

Willem de Vos maakte vooral naam met baanbrekend onderzoek naar de bacteriën die ons voedsel verteren. Via DNA-analyses leverde hij het bewijs dat elk individu een unieke darmflora bezit, die slechts voor een deel genetisch vastligt. De Vos verwacht dat analyse van die bacteriën ooit een bijdrage zal gaan leveren aan de medische diagnostiek.

Theo Rasing specialiseert zich in het manipuleren van nanodeeltjes met licht. Recent is hij ook begonnen om magnetische geheugens te switchen met een pulserende laser, wat enkele ordegroottes sneller zou moeten zijn dan de huidige lees- en schrijftechnieken

Marjo van der Knaap doet al 20 jaar onderzoek naar afwijkingen in de ‘witte stof’: de neuronen met hun myeline-omhulsels. Er bestaan meer dan tweehonderd van die dodelijke aandoeningen, en Van der Knaap ontdekte dat je die met MRI-scans uit elkaar kunt houden. Mede daardoor worden van steeds meer varianten de (meestal genetische) oorzaken achterhaald. Van der Knaap hoopt met haar premie de volgende stap te kunnen doe, in de vorm van een centrum voor stamceltherapie.

Joep Leerssen publiceert vooral ver hetverband tussen literatuur, historisch besef en nationalisme in Europa.

bron: NWO