Er is geen bewijs dat het slikken van ionenwisselaars de kaliumconcentratie van het bloed kan verlagen. Als iemand anno 2010 met dit idee op de proppen kwam zou de FDA er nooit mee akkoord gaan, zo stelt Richard Sterns (University of Rochester, VS) in het komende nummer van het Journal of the American Society of Nephrology.

De ionenwisselaar in kwestie is natriumpolystyreensulfonaat (SPS). Gesuspendeerd in sorbitol is het een standaardbehandeling tegen hyperkaliëmie, een veel voorkomend gevolg van slecht functionerende nieren. Het idee is dat de ionenwisselaar kalium uit de voeding afvangt in de darmen, waarbij de sorbitol voorkomt dat het tot verstopping leidt.

SPS is in 1958 toegelaten door de FDA. Het idee klonk redelijk plausibel, zeker in een tijd dat de farmaceutische wetenschap nog in de kinderschoenen stond. En kwaad leek het niet te kunnen. Serieus bewijs dat het werkte was er niet. Maar dat werd pas vier jaar later verplicht en tegen die tijd was SPS al volkomen ingeburgerd.

Pas in 2009 kwam er een waarschuwing dat het wél kwaad kan, niet zozeer vanwege de ionenwisselaar maar vanwege de sorbitol die ernstige vormen van darmnecrose blijkt te kunnen veroorzaken.

En Sterns en collega’s hebben nu de beschikbare literatuur nog eens goed doorzocht en concluderen dat het overtuigend wetenschappelijke bewijs van de werking ook na 1958 nooit geleverd is. Een fatsoenlijke dubbelblinde placebo-gecontroleerde test schijnt zelfs nimmer te zijn gedaan. Wel dierproeven, maar de resultaten daarvan overtuigen ook niet echt.

De auteurs concluderen dat je beter pas SPS kunt toedienen als alle alternatieven hebben gefaald.

bron: American Society of Nephrology