Wetenschappers zoeken al vijftig jaar naar een efficiënte, betrouwbare manier om de driedimensionale vorm van een eiwit te voorspellen op basis van de aminozuurvolgorde in het eiwit. Dit jaar hebben wetenschappers aangetoond dat door kunstmatige intelligentie (AI) aangestuurde software dit doel kan bereiken en accuraat duizenden eiwitstructuren kan voorspellen.

‘Dit is een doorbraak op twee fronten’, schrijft Science-hoofdredacteur Holden Thorp. ‘Ten eerste lost het een wetenschappelijk probleem op dat al vijftig jaar op de to-do lijst staat. Ten tweede is het een baanbrekende techniek die, net als CRISPR of cryo-EM, wetenschappelijke ontdekkingen enorm zal versnellen.’

De structuur van een eiwit bepalen was voorheen een tijdrovend en kostbaar proces, waarvoor ingewikkeld en arbeidsintensief laboratoriumwerk nodig was . In 2021 presenteerden onderzoekers de software AlphaFold en RoseTTA-fold, ongeveer gelijktijdig gepubliceerd in respectievelijk Nature en Science. Beide methodes zijn in staat om snel en nauwkeurig een grote variëteit aan complete eiwitstructuren te voorspellen, uitsluitend op basis van de aminozuren die ze bevatten. Beide auteurs hebben hun gegevens vrij beschikbaar gemaakt, waardoor de toegankelijkheid van het verkrijgen van eiwitstructuren sterk is uitgebreid.

Overige kanshebbers waren onder andere antiviruspillen tegen Covid-19, het terugwinnen van menselijk DNA uit de bodem en het gebruik van psychedelische drugs om PTSS te behandelen. Ze bespreken de genomineerden en de winnaar in een video.