3-(4-methylfuran-3-yl)propan-1-ol is een wondermiddel tegen wantsen. Negentig procent van deze schadelijke insecten laat zich er door verjagen, zo schrijven Japanse onderzoekers in het Journal of Agricultural and Food Chemistry.

Het zou goed nieuws moeten zijn voor met name de ‘mid-Atlantic states’ aan de oostkust van de VS. Daar heeft men dit jaar te kampen met een ware plaag van boomwantsen (‘stink bugs’, Halyomorpha halys). De diertjes vreten niet alleen de oogst op, ze dringen ook in huizen binnen en verspreiden een penetrante stank (voornamelijk trans-2-decenal en trans-2-octenal) wanneer ze worden lastiggevallen of platgetrapt.

De plaag wordt vermoedelijk veroorzaakt doordat boomwantsen in de VS geen natuurlijke vijanden hebben. De soort komt uit China, waar hij al langer een plaag is in de rijstvelden. In de VS is hij pas in 1998 voor het eerst gesignaleerd; sinds een paar jaar geldt hij daar als plaagdier, en dit jaar lijkt de populatie volkomen uit de hand te zijn gelopen.

In Nederland komt de boomwants ook voor. Tot nu toe is het nog niet echt een plaag, maar dat kan natuurlijk veranderen.

Hiromitsu Nakajima en collega’s (Tottori University, Koyama) zijn nu op het idee gekomen om een middel tegen wantsen te isoleren uit endofyten. Dat zijn schimmels die symbiose met (en in) planten leven, en waarvan bekend is dat ze de weerstand van de plant tegen insektenvraat verhogen.

De Japanners isoleerden zo’n schimmel (werktitel NITE AP-796) uit de groene naaldaar (Setaria viridis, een grassoort) en probeerden hem uit op een inheemse wants, Eysarcoris ventralis. Die werd er inderdaad door afgeschrikt.

Verdere analyse, onder meer met NMR, leerde dat de actieve stof 3-(4-methylfuran-3-yl)propan-1-ol moest zijn.

De Japanners hebben ook nog uitgeprobeerd wat er gebeurt als je de verbinding chemisch een beeje wijzigt. Vervanging van de rechtse H door COCH₃ blijkt de werking nog te versterken.

Heel opvallend was ook dat de combinatie met een butyrylgroep (CO(CH₂)₂CH₃) bij hogere doses ook afstotend werkt maar in zeer lage concentraties juist wantsen aantrekt.

bron: American Chemical Society