Zonnebrand is een immuunreactie die vooral wordt getriggerd door micro-RNA dat beschadigd is door uv-straling. En nu we dat weten kunnen we die immuunreactie zowel voorkómen, als hem opwekken zonder dat er uv aan te pas komt, schrijven Richard Gallo en collega’s (University of California, San Diego) in Nature Medicine.

Dat kunstmatig opwekken zou een uitkomst kunnen zijn voor psoriasispatiënten die nu nog met uv worden behandeld, maar die daardoor een verhoogde kans op huidkanker oplopen.

Dat de pijnlijke rode verkleuring die we kennen als ‘zonnebrand’ in feite een ontstekingsreactie is, was natuurlijk allang duidelijk. Het lichaam ruimt hier cellen mee op die door de straling onherstelbaar zijn beschadigd. Vandaar ook die psoriasistherapie waarmee men probeert om cellen op te ruimen die door ándere oorzaken beschadigd zijn. Maar tot nu toe wist niemand waar het immuunsysteem nu precies op reageerde.

De Amerikanen laten nu zien dat niet-coderende stukjes RNA, zogeheten micro-RNA’s, de boosdoeners zijn. Door uv-straling kunnen micro-RNA’s in huidcellen (keratinocyten) op allerlei manieren chemisch worden gemodificeerd. Die microRNA’s worde vervolgens uitgescheiden en opgenomen door naburige cellen die nog onbeschadigd zijn.

En minstens één gemodificeerde RNA-variant (Gallo noemt het U1 RNA) vertoont een paar typische lussen die het immuunsysteem van die buurcel aanzetten tot de aanmaak van tumornecrosefactor a en interleukine-6, twee cytokinen die een immuunreactie in gang zetten.

Proefjes met zowel menselijke huidcelkweken als levende muizenoren tonen aan dat het zo werkt. Ze reageren niet alleen op een extract van bestraalde keratinocyten, maar ook op synthetisch geproduceerd U1 RNA.

Het zou volgens Gallo kunnen inhouden dat je die RNA’s kunt gebruiken als biomarker voor uv-schade, dat je psoriasispatiënten kunt behandelen met synthetisch U1 RNA en dat je mensen met een overgevoelige huid kunt beschermen door op de een of andere manier de respons op U1 RNA uit te schakelen. Maar dat is voorlopig alleen maar theorie.

bron: UCSD, Nature Medicine