Jaren voordat de eerste symptomen merkbaar worden kun je aan je bloed al zien of je reumatoïde artritis dreigt op te lopen. Kwestie van kijken naar de juiste cytokines, zo melden onderzoekers van de universiteitskliniek in het Zweedse Umea in het februarinummer van Arthritis & Rheumatism.

Het voordeel van zo’n vroege diagnose is dat je ook vroeger met geneesmiddelen kunt beginnen. En hoe eerder je er bij bent, des te kleiner wordt de kans dat de ziekte zó ver voortschrijdt dat gewrichten er onherstelbaar door worden beschadigd.

De Zweedse test maakt gebruik van het feit dat reumatoïde artritis te maken heeft met het immuunsysteem. Het kan dus niet anders of het bloed van patiënten bevat cytokines, de signaaleiwitten van dat immuunsysteem. En in principe moeten die te vinden zodra de aandoening zich begint te ontwikkelen, en dat is lang voordat hij begint op te vallen.

De onderzoekers hebben de proef op de som genomen door 86 oude bloedmonsters te analyseren van mensen die toen (gemiddeld 3,3 jaar geleden) nog niet wisten dat ze reumatoïde artritis onder de leden hadden. Van 69 van die (inmiddels dus wél zieke) mensen waren ook recente bloedmonsters beschikbaar. Al die monsters werden vergeleken met monsters van 256 anderen die nu nog steeds gezond zijn.

Met multiplex-assays (fabrikaat Bio-Rad) werd in het plasma gezocht naar 30 bekende chemokines en andere cytokines. Inderdad bleek er een patroon in te zitten: bij de toekomstige patiënten lagen bepaalde concentraties duidelijk hoger dan normaal, wat aangeeft dat het immuunsysteem toen al was gestimuleerd.

Jammer is wel dat de test niet echt specifiek lijkt te zijn voor reumatoïde artritis. Waarschijnlijk zijn er wel meer chronische autoimmuunziektes die al in een heel vroeg stadium een meetbaar verhoogde cytokinespiegel laten zien. Of het mogelijk is om ook echt het verschil tussen die ziektes te zien, is een leuk onderwerp voor nader onderzoek.

bron: Wiley-Blackwell