Resveratrol bindt aan een oestrogeenreceptor, en dat verklaart op zijn minst een deel van de werking. Het geeft tevens de richting aan waarin je moet zoeken om iets te vinden dat béter werkt, blijkt uit een publicatie in eLife.

Het komt er in feite op neer dat resveratrol een hormoonverstoorder lijkt te zijn, maar dat dat voor één keertje positief uitpakt.

De link tussen oestrogeen en resveratrol, het stofje uit rode wijn dat veroudering en diverse andere chronische kwalen zou afremmen,, is wel eerder gelegd. Maar verreweg de meeste onderzoekers zochten de verklaring voor de werking liever in een heel andere hoek, zoals effecten op het SIRT1-enzym of op fosfodiësterases. Hun ongelijk is hiermee nog niet aangetoond, maar het vermoeden wordt wel versterkt dat het hooguit een deel van het plaatje is - de auteurs suggereren zelfs dat de oestrogeenreceptor verantwoordelijk is voor dat effect op SIRT1.

De publicatie beschrijft een geslaagde poging om de combinatie van resveratrol en het actieve deel van de oestrogeen-alfareceptor te laten uitkristalliseren. De combinatie blijkt inderdaad mogelijk: resveratrol heeft geen steroïdestructuur maar is wel ongeveer even lang als oestrogenen.

Het past alleen niet perfect. Resveratrol blijkt zelfs zo losjes in de receptor te passen dat het twee duidelijk verschillende standen kan aannemen. Gevolg is dat die receptor net iets anders wordt ‘krom getrokken’ dan normaal, waardoor een paar cofactoren er elders niet goed meer tegenaan passen.

Het resultaat is dat resveratrol de effecten van oestrogenen slechts gedeeltelijk imiteert. Het zorgt wél via-via voor inhibitie van het eiwit interleukine-6, dat betrokken is bij het ontstaan van ontstekingen. Dat verklaart de werking als ontstekingsremmer.

Maar andere effecten van oestrogenen, zoals de stimulering van celgroei die de kans op borstkanker vergroot, zie je bij experimenten met resveratrol in celkweekjes helemaal niet optreden. Waar de auteurs bij aantekenen dat er óók geen gevallen bekend zijn van mannen die door overmatig resveratrolgebruik vrouwelijke rondingen ontwikkelden, iets wat je bij oestrogenen eveneens vaak ziet.

Ze suggereren dat het mogelijk moet zijn om een synthetisch molecuul te bouwen dat hetzelfde doet als resveratrol maar dan een stuk efficiënter, zodat de aanbevolen dosis terug kan naar een realistisch niveau.

bron: Scripps Research Institute