Engelse onderzoekers zeggen de allereerste draagbare detector voor rondzwevende asbestvezels te hebben ontwikkeld. De eerste veldtests waren een succes, meldt het tijdschrift Optics Express.

Nu moet je nog luchtmonsters nemen en die in het lab laten analyseren met röntgendiffractie, als je zeker wilt weten of je met asbest te maken hebt. Er bestaan wel draagbare vezeldetectoren maar die zien geen verschil met minder schadelijke vezels zoals steenwol en gips.

Paul Kaye en collega’s van de University of Hertfordshire maken gebruik van de tamelijk unieke neiging van asbestvezels om zich te gedragen als een kompasnaald. In een magnetisch veld wijzen ze allemaal dezelfde richting uit. Hoe dat komt is nog niet helemaal duidelijk, maar waarschijnlijk is ijzer in de kristallen er voor verantwoordelijk.

De detector gebruikt lichtverstrooiing om dit zichtbaar te maken. Hij zuigt lucht aan en blaast die tussen twee sterke neodymiummagneten door. Vlak daarvoor én vlak daarna schijnt er een laserbundel doorheen. Die bundels worden opgevangen op lichtgevoelige CMOS-arrays, die registreren in hoeverre het licht is verstrooid door toedoen van vaste deeltjes in de lucht.

Aan het verstrooiingspatroon kun je al zien of die deeltjes wel of geen vezels zijn. En als het patroon sterk verandert bij passage door het magnetisch veld, dan mag je aannemen dat het asbest is.

De veldtests hadden plaats op locaties waar asbestsaneerders aan het werk waren, en waar dus al metingen beschikbaar waren van de hoeveelheid asbestvezels in de lucht. De metingen met de nieuwe detector kwamen telkens goed met de bestaande gegevens overeen.

Volgens Kaye werkt het zowel met blauwe asbest (crocidoliet) als met witte (chrysotiel). In dat laatste geval is de gevoeligheid wel wat minder omdat chrysotiel veel minder ijzer bevat en dus niet zo sterk op het magnetisch veld reageert.

De detector is ontwikkeld in het kader van het Europese project ALERT. De commerciële partnes binnen dat consortium denken de productieversie binnen anderhalf jaar op de markt te kunnen hebben. De richtprijs is 700-800 dollar, maar die kan nog dalen als er voldoende worden verkocht. Uiteindelijk hoopt Kaye dat elke loodgieter of aannemer zich er eentje kan veroorloven.

bron: The Optical Society