Liganden op yttriumbasis stabiliseren onbestaanbaar anion

Amerikaans onderzoekers zijn er in geslaagd een driewaardig distikstofion te isoleren. De kunst is om het te binden in een complex dat kalium en yttrium (of eventueel dysprosium) bevat, zo schrijven William Evans en collega’s (University of California, Irvine) in JACS.

N₂^3- is een radicaal dat qua ladingsstructuur vergelijkbaar is met het uit de biochemie bekende superoxide O₂^- . Het is zó reactief dat het in de IUPAC-nomenclatuurregels niet eens voorkomt, volgens Evans omdat niemand ooit rekening heeft gehouden met de mogelijkheid dat het daadwerkelijk zou kunnen bestaan.

Het blijkt nu dus toch mogelijk om dit ion te isoleren. Volgens Evans ligt dat aan de aparte eigenschappen van dysprosium en yttrium: deze metalen vertonen maar heel weinig interactie met elektronen van andere atomen. De onderzoeksresultaten wijzen er op dat het ongepaarde elektron van N₂^3- in een losse orbitaal terecht komt, die door het omringende complex van de buitenwereld wordt afgescheiden.

Het zou Evans niets verbazen als een vergelijkbare afscherming van reactieve intermediairen ook in de vrije natuur voorkomt, bijvoorbeeld om superoxide tijdelijk ‘goed’ te houden.

bron: C&EN