Analyseprotocol voor offerblokken

Eeuwenoude Afrikaanse kunstvoorwerpen zitten vaak onder het bloed, en Franse onderzoekers kunnen dat nu ook bewijzen. Ze hebben een analyseprotocol samengesteld waarmee de aanwezigheid van bloedresten op beelden valt aan te tonen. Ze hopen hiermee een belangrijke bijdrage te leveren aan het onderzoek naar prekoloniale rituelen, zo melden ze in Analytical Chemistry.

Het protocol maakt op ruime schaal gebruik van ‘harde’ röntgenstraling uit een synchrotron. Het bestaat uit drie delen. Eerst wordt met time of flight secundaire ionmassaspectrometrie (TOF-SIMS) en infraroodmicrospectrometrie met synchrotronstraling (microFT-IR) gezocht naar eiwitresten. Vervolgens wordt met TOF-SIMS specifiek naar haemgroepen gezocht, die gelden als biomarker voor bloed.

Worden die haemgroepen niet aangetroffen dan kan het altijd nog zijn dat ze te ver zijn gedegradeerd. Dan wordt met röntgenmicrofluorescentie (microXRF) en röntgenabsorptie-near edge-microspectrometrie (microXANES) gekeken naar de aanwezigheid van ijzer. Tevens maakt dit duidelijk of dit ijzer door de eiwitten heen zit, of deel uitmaakt van de minerale structuur van het beeld. In het eerste geval mag je aannemen dat het ijzer uit bloed afkomstig is.

Met hulp van het ESRF-synchrotron in Grenoble hebben de onderzoekers acht beeldjes uit het Parijse Musée du Quai Branly geanalyseerd. Ze waren afkomstig uit Mali: drie antropomorfe houten beeldjes van de Dogon-cultuur, en vijf religieuze artefacten (‘boliw’) uit de Bamana-cultuur, gemaakt van hout of bamboe. Allemaal waren ze bedekt met een dikke vuilkorst. Bij slechts één van de acht bleek er in die korst géén bloed aantoonbaar te zijn.

De onderzoekers gaan er overigens van uit dat het dierlijk bloed is geweest.

bron: NewScientist.com