In Oregon is het proteoom van de gonokok ongekend nauwkeurig in kaart gebracht. Met een beetje geluk gaat dat snel nieuwe medicijnen tegen gonorroe opleveren, belooft een publicatie op de website van Molecular and Cellular Proteomics.

Dat zou ook wel tijd worden want Neisseria gonorrhoeae is zo onderdehand resistent tegen vrijwel alle bestaande antibiotica. De tijd dat je gonorroe, een van de meest voorkomende geslachtsziekten, met een simpele penicilline-injectie kon verhelpen ligt inmiddels ver achter ons. Met een combinatie van cefalosporine en doxycycline krijg je de bacterie meestal nog wel plat maar de vraag is hoe lang nog.

Aleksandra Sikora en collega’s van Oregon State University hebben nu met de combinatie vloeistofchromatografie/massaspectrometrie uitgebreid onderzocht welke eiwitten je zoal kunt aantreffen op het celmembraan van N. gonorrhoeae, en in de zakjes (‘vesikels’) die de bacterie uit dat membraan afsplitst als transportverpakking voor allerlei uitgescheiden stoffen.

Volgens de auteurs is in eerdere studies nauwelijks naar die membraaneiwitten gekeken. De nadruk lag eerder op eiwitten die direct betrokken zijn bij het contact met de gastheer. Die liggen immers het meeste voor de hand wanneer je wilt voorkomen dat de bacterie die gastheer kan besmetten - alleen blijken ze in de praktijk te instabiel om een goed aangrijpingspunt te vormen voor nieuwe medicijnen.

In principe zijn echter álle bacteriële eiwitten mogelijke ‘targets’. Het kan haast niet anders of de bacterie heeft er last van als je er eentje blokkeert. Maar het interessantst zijn uiteraard eiwitten die nog niet bekend zijn, die voortdurend in tamelijk grote hoeveelheden worden aangemaakt, en die niet zo snel muteren tot een variant waar het medicijn geen vat meer op heeft.

Onderzoek van 4 verschillende N. gonorrhoeae-stammen leverde 34 eiwitten op die je zowel op de membranen als in de vesikels altijd terugvindt. Van minstens twee daarvan is inmiddels vastgesteld dat ze inderdaad essentieel zijn voor het functioneren van de bacterie.

De volgende stap is om moleculen te vinden die deze eiwitten buiten gevecht stellen.

bron: Oregon State University